«Տաբու» թեմաներ. որտե՞ղ է «թաղված շան գլուխը». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ Հունվարի 28-ին ՀՀ զինված ուժերի կազմավորման 30-րդ տարեդարձն էր։ Թվում էր, թե այս հոբել յանական տարեդարձը պատշաճ կարգով է նշվելու, քանի որ դա ևս իր ազդեցությունը կունենար բանակում այսօր առկա բարոյահոգեբանական վիճակը փոխելու և զինված ուժերին նոր լիցք հաղորդելու համար։ Եվ այդ համատեքստում Բանակի տոնը հարմար առիթ կարող էր լինել պրոֆեսիոնալ բանակի ստեղծման մեկնարկի մասին պաշտոնապես ազդարարելու համար, բայց առաջին հայացքից անհասկանալի իրադարձություններ տեղի ունեցան։ Նախ երկրի՝ այսպես կոչված գերագույն գլխավոր հրամանատարը, պաշտոնական վարկածով, հանկարծ վարակվեց կորոնավիրուսով ու ինքնամեկուսացվեց։

Այդպիսով, բնականաբար, Փաշինյանը չմասնակցեց Բանակի օրվան նվիրված միջոցառումներին։ Դրա փոխարեն նա օրվա խորհրդին մի անհասկանալի տեքստ էր տարածել, որը դժվար է ուղերձ համարել։ Ուշագրավ է, որ Փաշինյանը նույնիսկ եթերով ուղերձ չհղեց Բանակի օրվա հետ կապված, այնինչ ժամանակին նույն Փաշինյանը էկրաններից չէր իջնում։ Շատերը կասեն, թե Փաշինյանն ի՞նչ երեսով պետք է մասնակցեր բանակի միջոցառումներին կամ եթերով ուղերձ հղեր, եթե իր պաշտոնավարման ժամանակ է մեր պետությունը խայտառակ կապիտուլյացիայի ենթարկվել ու կանգնել փաստի առաջ։

Բայց այդ դեպքում ինչպե՞ս է ստացվում, որ 2021 թվականի սեպտեմբերի 21-ին Փաշինյանը մեծ հաճույքով մասնակցում էր Հայաստանի անկախության 30-ամյակին նվիրված տոնակատարություններին և գույնզգույն միջոցառումներ կազմակերպում Հանրապետության հրապարակում, իսկ բանակի 30-րդ տարեդարձի հետ կապված ոչինչ չի ձեռնարկում։ Այս ամենի պատճառները կարող են շատ ավելի խորը լինել. պատահական չէ, որ շատերի կարծիքով, «շան գլուխն այլ տեղում է թաղված»։ Եթե նայում ենք պատերազմից հետո տեղի ունեցած իրադարձությունների ողջ շղթային, ապա կարող ենք տեսնել, որ թեմաներ կան, որոնք, կարծես թե, տաբու են դարձել Փաշինյանի համար։

Եվ վերջինս փորձում է ամեն կերպ տեղավորվել այդ շրջանակներում։ Օրինակ՝ քաղաքացիները թերևս նկատած կլինեն, որ Փաշինյանի բառապաշարից իսպառ անհետացել է Արցախի անկախության ու ինքնորոշման թեմայի արծարծումը, պատերազմից հետո նա որևէ անգամ նույնիսկ չփորձեց Արցախ այցելել։ Ալիևը պարբերաբար հոխորտում է հայկական պետականության ու բանակի հասցեին և տարածքային պահանջներ ներկայացնում, իսկ Փաշինյանը կաշվից դուրս է գալիս Ադրբեջանի նախագահի ասածները հայ հանրության առաջ արդարացնելու համար, մասնավորաբար՝ թե իբր 1994 թվականի հաղթանակից հետո հայկական կողմից հայտարարություններ են հնչել, որ Բաքուն հայկական է, դրա համար էլ Ալիևը հայտարարում է, թե Երևանն ադրբեջանական է։

Ինչևէ, այս ամենը նույնիսկ զարմանալի չի թվում, երբ մեր պետությանը կամ ՀՀ իշխանություններին վերաբերող նուրբ հարցերի մասին ամեն անգամ առաջինը թուրքական կողմից ենք տեղեկանում։ Այսինքն, ստացվում է, որ Անկարան ՀՀ իշխանություններին նույնիսկ արգելել է խոսել Հայաստանին վերաբերող հարցերի շուրջ և դրանց մասին առաջինը հայտնել հանրությանը։ Սակայն Բանակի օրվա հետ կապված հարցը միայն Փաշինյանով չի սահմանափակվում։ Հունվարի 27-ին նույնպիսի անսպասելիությամբ լրատվամիջոցներից տեղեկանում ենք, որ կորոնավիրուս է հայտնաբերվել նաև ԳՇ պետի ու մի շարք բարձրաստիճան այլ զինվորական պաշտոնյաների մոտ, ու հունվարի 28-ին նախատեսված՝ զինված ուժերի կազմավորման 30-ամյակին նվիրված ընդունելությունը հետաձգվել է:

Ավելին, նույնիսկ հարկ չէին համարել բանակի 30-ամյակի առիթով շնորհավորական ուղերձով հանդես գալ ոլորտն անմիջականորեն համակարգող պաշտոնյաները՝ ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետն ու պաշտպանության նախարարը։ Այս դեպքում այլ պաշտոնյաների մասին խոսելն արդեն անիմաստ է։ Դեմքները վերջնականապես չկորցնելու համար փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը, պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը, արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը և այլ պաշտոնյաներ այցելել էին Եռաբլուր։ Իսկ Կաթողիկոսը նրանցից առանձին բարձրացավ Եռաբլուր, ինչը վկայում է իշխանությունների բարոյական նկարագրի մասին։ Հետաքրքիրն այն է, որ պաշտպանության նախարարը չփորձեց գոնե այս առիթն օգտագործել բանակի 30-ամյակի կապակցությամբ շնորհավորական խոսք հղելու համար և խուսափում էր լրագրողներից։ Իսկ մի շարք քպականներ էլ իրենց պահվածքով ցույց տվեցին՝ կարծես զվարճանքի վայր են եկել։

Այսպիսի գործելակերպը ցույց է տալիս իշխանությունների վերաբերմունքը բանակի նկատմամբ, ինչը և առկա էր անցած երեքուկես տարվա ընթացքում, երբ նպատակադրված թուլացրեցին բանակի հիմքերը, թիրախավորեցին զինվորականներին և հեղինակազրկեցին Արցախյան ազատամարտն ու հերոսներին։ Եվ իշխանությունների վարած անհեռատես քաղաքականության արդյունքում մեր բանակը տարածաշրջանի ամենամարտունակ բանակից ոչ նախանձելի վիճակում է հայտնվել։ Սակայն չպետք է հույսներս կորցնենք, որ հայկական բանակը կրկին կարող է վերականգնել իր նախկին փառքը ու նորից հաղթանակներ տանել, բայց դա տեղի կունենա արդեն գործող իշխանությունների հեռացումից հետո։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում