«Նույն սանրի կտավները». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ «Հին ու բարի ժամանակներում» ռուս ընդդիմադիր գործիչ Ալեքսեյ Նավալնին իր հերթական տեսանյութում, անդրադառնալով Ուկրաինայի նորընտիր նախագահ Վլադիմիր Զելենսկուն, հետխորհրդային հանրապետություններում տիրող իրավիճակին և կոռուպցիայի դեմ պայքարին, իր համակրանքն է հայտնել Նիկոլ Փաշինյանի հանդեպ: «...Ուղղակի ծափահարում եմ Փաշինյանին»,-ասել է Նավալնին: Ըստ Նավալնու, Ռուսաստանը պետք է հետևի Փաշինյանի օրինակին: «Այն, ինչ կատարվում է Հայաստանում, մեծ հույսեր է ներշնչում, ուղղակի հիանալի է»: Տեղեկացնեմ, որ Նավալնին Փաշինյանով հիացել է 2019 թ.-ին, երբ վերջինս ազդարարել էր իբր դատաիրավական փոփոխությունների մասին։ Իսկ իրականում այս գործիչները կարող են հիանալ մեկը մյուսով սուտ ու կեղծիք գեներացնելու տաղանդով։

Նրանք այստեղ աներևակայելի նման են իրար: Եվ ընդհանրապես, գունավոր հեղափոխությունների գլխավոր դերակատարները շատ նման են իրար ստելու, կեղծելու, նենգափոխելու, մանիպուլացնելու բացառիկ տաղանդով։ Նրանք երբեք պատասխանատվություն չեն կրում իրենց ասածների համար։ «Պարզապես ասում եմ, դե, տղա եք, հերքեք» մեթոդն ի վերջո հաճախ աշխատում է, որովհետև ստի նման դոզան ավելի նպատակային է ազդում, քան ցանկացած հերքում: Եվ հետո, միշտ չէ, որ ժամանակ ու «հավես» է լինում ամեն մի սուտն ու կեղծիքը հերքելու։ Չգիտեմ, չեմ կարող ասել՝ բավականին նման այս գործիչները հիմա էլ դեռ հիանո՞ւմ են մեկը մյուսով՝ գոնե թաքուն։ Հնարավոր է՝ այո, հնարավոր է՝ ոչ։ Իրավիճակ է փոխվել երկու կողմում էլ։ Նավալնին ձախողեց գունավոր հեղափոխության փորձը, իսկ Նիկոլ Փաշինյանն այլևս միշտ շնորհակալ է Վլադիմիր Վլադիմիրովիչին։

Ինչևէ... Մի քանի օր առաջ Մոսկվայի դատարանը Նավալնուն դատապարտել է 3,5 տարվա ազատազրկման: Հավանաբար, այն, ինչ կատարվել է Հայաստանում, մեղմ ասած, հույսեր չի ներշնչել, «ուղղակի հիանալի» չի թվացել Ռուսաստանի իշխանություններին, ու նրանք որոշել են «ճտին հենց ձվի մեջ խեղդել»։ Իրականում հայկական սցենարի՝ Ռուսաստանում կիրառման հետ որոշակի շրջանակներ մեծ հույսեր էին կապում, նույնիսկ ցուցարարները պաստառներ ունեին «Ուզում ենք ինչպես Հայաստանում» գրությամբ։ Դե, Նավալնին էլ հիանում էր Նիկոլով ու պողոսներով, քանի որ ռուս ժողովուրդը պետք է անպայման ներշնչանքի աղբյուր ունենար աչքի առաջ։ Սակայն կրկնենք, որ Ռուսաստանում ի սկզբանե չեն հիացել ու ծափահարել Փաշինյանին, ու «աչքը տեսածից է վախենում» ասացվածքի շրջանակներում Նավալնու «հարցերը տեղում լուծեցին», չթողեցին, օրինակ՝ Չել յաբինսկից քայլելով հասնի Կրեմլ։

Փաշինյանը, Սահակաշվիլին, Զելենսկին, Նավալնին, Տիխանովսկայան «նույն դպրոցի սաներ են» կամ «նույն սանրի կտավները»։ Սցենարիստը նույն է, բոլորի ձեռագիրը նման է։ Ցույցերում՝ Չալո, ոստիկանական պատի տակ համբուրվող զույգ, աչքերից հիացմունք ու սպասում ծորացող տատիկ, «սիրում եմ բոլորիդ» բովանդակությամբ տեքստեր, թալանի ու դղյակների մասին լեգենդներ, 50/50-ներ ու նման այլ բաներ։ Բոլոր այն երկրներում, որտեղ տեղի են ունեցել գունավոր հեղաշրջումներ, այդ երկրները թանկ են վճարել բոլոր իմաստներով՝ պատերազմ, տարածքների կորուստ, տնտեսական ճգնաժամ, ու բոլորի համար բնորոշ նույն բանը՝ պառակտված ու հուսալքված հասարակություն։

Վարդերի հեղափոխություն, արաբական գարուններ, նարնջագույն հեղափոխություն, թավշյա հեղափոխություն... առաջին հայացքից «ջերմ» ածականներով այս հեղափոխությունները պարզապես չարիք դարձան Ուկրաինայում, Հայաստանում, Վրաստանում, արաբական մի շարք երկրներում, նման բան կարող էր լինել նաև Բելառուսում և Ռուսաստանում, սակայն այդ երկրների ղեկավարներն իրենց բարձունքի վրա էին։ Հիմա Հայաստանում խոսում են, որ եթե 2018 թ.-ին իշխանությունները թույլ չտային դեպքերի նման էսկալացիա, ապա հիմա շատ բան այլ կերպ կլիներ։ Համաձայն եմ, Հայաստանում շատ բան կարող էր այլ կերպ լինել ոչ միայն 2018-ին, այլև 2016-ին, 2015-ին, 2008-ին։ Թավշյա թամաշան սկսվել է 2008ին, կարևոր փաթեթավորում է ստացել 20152106 թթ.-ին և իրականացվել 2018-ին։

Արցախյան պատերազմի 44 օրվա ընթացքում գրեթե ամեն օր Ադրբեջանն օգտագործում էր արգելված կասետային ու ֆոսֆորային ռումբեր, հրթիռակոծում էր խաղաղ բնակչությանը, հիվանդանոցները, եկեղեցիները։ Թե՛ սփյուռքի մեր հայրենակիցները, թե՛ մենք Հայաստանում ջարդում էինք եվրոպական կառույցների դռները, բայց... Բայց դուք գիտե՞ք, որ այդ կառույցները ամենօրյա ռեժիմով կոչ են անում ազատ արձակել Նավալնիին, երևի հերթական պատժամիջոցները կիրառեն Ռուսաստանի դեմ։ Ճակատագրի հեգնա՞նք, դավադրության տեսությո՞ւն, պատերի տակ շնաբարո դուրսպրծուկների վնգստո՞ց... ի՞նչ։ Չգիտեմ, դատեք ինքներդ։ Ես միայն գիտեմ, որ երբեք նման պատահականություններ չեն լինում։ Իսկ օրինաչափություններ՝ խնդրեմ, որքան ուզում եք։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում