Եվրոպացի դիտորդները նույնպես «երդվում են»՝ Հայաստանը չի փոխում իր արտաքին քաղաքական կուրսը․ Alphanews.am

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է․

«Մենք տեսնում ենք, որ, օրինակ, Միացյալ Նահանգները և Եվրամիությունը (ԵՄ) Հայաստանի հիմնական գործընկերներն են։ Ես դա շրջադարձ չէի անվանի, մենք փորձում ենք ապահովել մեր անվտանգությունն ու զարգացումը ժողովրդավարական ճանապարհով և ինստիտուտներով, և դրա համար տեսնում ենք, որ լավ գործընկերներ կան Արևմուտքում։ Այս մասին արգենտինյան TN հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը։

«Մենք ժողովրդավարական երկիր ենք և ցանկանում ենք ամրապնդել ժողովրդավարական ինստիտուտները։ Մենք տեսնում ենք, որ, օրինակ, Միացյալ Նահանգները և Եվրամիությունը (ԵՄ) հիմնական գործընկերներն են։ Մենք նաև տեսանք, որ ԵՄ-ն պատրաստ էր քաղաքացիական առաքելություն ուղարկել, և սահմանին իրավիճակը զգալիորեն բարելավեց: Նրանց ներկայությունը մեծապես նպաստում է տարածաշրջանի և Հայաստանի մի մասի խաղաղությանը։ (…) Այժմ մենք խորացնում ենք տնտեսական և քաղաքական հարաբերությունները Բրյուսելի և Վաշինգտոնի հետ։ Ես դա շրջադարձ չէի անվանի, մենք փորձում ենք ապահովել մեր անվտանգությունն ու զարգացումը ժողովրդավարական ճանապարհով և ինստիտուտներով, և դրա համար տեսնում ենք, որ լավ գործընկերներ կան Արևմուտքում»,- ասել է նա։

Միրզոյանն իրականում ոչ մի նոր բան չասաց, և նրա խոսքերը շատ առումներով տեղավորվում են տեղեկատվական քաղաքականության ընդհանուր հայեցակարգի մեջ, որը իշխանությունները երկար ժամանակ իրականացնում են երկրում ՝ հերքել ակնհայտը։

Հիշեք` երբ 2022-ին եվրոպացի դիտորդներն եկան Հայաստան, և արևմտյան հարթակը (Բրյուսել և Վաշինգտոն) դարձավ Ադրբեջանի հետ բանակցությունների գերիշխող հարթակը, ՀՀ իշխանությունները ոչ միայն հայտարարեցին, որ սա բացարձակ խաղաղ առաքելություն է, այլև որ արևմտյան բանակցային հարթակը ոչ թե հակադրվում, այլ լրացնում է մոսկովյան բանակցային հարթակը։ Ավելին, Հայաստան առաքելություն ուղարկելու Եվրոպայի խորհրդի որոշման մեջ ասվում էր, որ նրանց մանդատը Հայաստանում լինելու է ժամանակավոր, առաքելությունը կտևի երկու ամսից ոչ ավելի։ Ի վերջո իրականում ի՞նչ ստացանք։

ԵՄ առաքելությունը, համաձայն Հայաստանի Ազգային ժողովի կողմից 2024 թվականի մարտին վավերացված համաձայնագրի, ստացել է Հայաստանի Հանրապետությունում բացարձակ անձեռնմխելիության կարգավիճակ, նրա կազմում,, ըստ մամուլի հրապարակումների, մի շարք օտարերկրյա պաշտոնյաների հայտարարությունների, արդեն իսկ ներառում են նախկին զինվորականներ Կանադայից, Նորվեգիայից և ԱՄՆ-ից, ինչը առաքելությունը դարձրել է Հայաստանում ՆԱՏՕ-ի ներկայության օրինականացման գործիք, իսկ մոսկովյան բանակցային հարթակը մեռած է (նույն Արարատ Միրզոյանը նախորդ տարվա ամռանից հրաժարվում է մեկնել Մոսկվա ՝ Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի շուրջ խորհրդակցելու, իսկ Նիկոլ Փաշինյանը չի ընդունում Հարավային Կովկասի հարցերով հատուկ բանագնաց Իգոր Խովաևին)։

Այսինքն՝ իշխանություններն ասացին մի բան, բայց վերջնական արդյունքը բոլորովին այլ էր։ Նույնը վերաբերում է այն հայտարարություններին, թե իբր ՀՀ իշխանությունները չեն փոխում երկրի արտաքին քաղաքական վեկտորը։

Իհարկե, կգտնվեն նաև նրանք, ովքեր կասեն, որ անկախ ամեն ինչից՝ Նիկոլ Փաշինյանն ու Արարատ Միրզոյանը գնում են ճիշտ ճանապարհով, եթե փոխում են արտաքին քաղաքական վեկտորը։ Այնուամենայնիվ, հարցն այն է, թե ի՞նչ ուղղությամբ են նրանք փոխում այս վեկտորը։

Հրապարակավ հայտարարվում է ՀՀ-ի եվրոպական նկրտումների մասին, սակայն անհնար է «չեղարկել աշխարհագրական քուրտան», ու փաշինյանական Հայաստանի համար «ԵՄ դուռը» անցնում է «թուրքական բակով»։ Այսինքն՝ Հայաստանը տանում են դեպի թյուրքական աշխարհին ինտեգրում։

Սա հենց այն է, ինչի մասին է խոսում Հարավային Կովկասի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը, երբ ասում է, որ «Թուրքիան կարող է օգտակար լինել տարածաշրջանային խաղաղության հաստատման հարցում, որպես տարածաշրջանում առաջնորդող երկիր»։

Բայց եթե այս վերլուծությունը ճիշտ է, և Փաշինյանն իսկապես երկիրը տանում է դեպի թյուրքական աշխարհին ինտեգրում, ապա տրամաբանական հարց է առաջանում՝ ի՞նչն է նրան դրդում գնալ այդ քայլին։

Պատասխանն, ըստ էության, մակերեսի վրա է. 2020 և 2023 թվականներին տեղի ունեցած իրադարձությունները (44-օրյա պատերազմը և ԼՂՀ-ում էթնիկ զտումները) Հայաստանում ցանկացած նոր քաղաքական իշխանության օրոք կդառնան քրեական վարույթի առարկա։ Դրանից խուսափելու համար գործողությունների մի քանի տարբերակ կա՝ կամ ՀՀ-ն կազմալուծել, որպեսզի անհետանա «հայցվորը», որը կարող է դառնալ ապագա գործընթացների նախաձեռնողը, կամ Հայաստանը ինտեգրել մի համակարգի մեջ, որտեղ Արցախը հանձնելը, ազգային խորհրդանիշներից հրաժարվելը, ինքնությունից հրաժարվելը չի ընկալվի որպես պատժելի արարք: Աշխարհում կա միայն մեկ այդպիսի համակարգ՝ թյուրքական աշխարհը։

Արարատ Միրզոյանը, հայտարարելով, որ Հայաստանի Հանրապետությունը չի փոխում իր արտաքին քաղաքական վեկտորը, փորձում է ՀՀ քաղաքացիներից թաքցնել վերը նկարագրվածը։ Նա փորձում է դա թաքցնել այն մարդկանցից, որոնք 2021 թվականին իրեն և իր անմիջական ղեկավարին թյուրքական աշխարհի շրջանակներում հայկական պետականությունը լուծարելու մանդատ չեն տվել…

Մտածե՛ք այդ մասին․․․»։