Իսկ այժմ վրա կհասնեն «սովի յոթ տարիները»․ «Հայոց աշխարհ»

«Հայոց աշխարհ»-ը գրում է․ «Կապիկը մարդ դարձավ բնավ ոչ այն ժամանակ, երբ մահակը ձեռքին վազեց մամոնտի հետեւից։  

Այլ այնժամ մարդ դարձավ կապիկը, երբ մամոնտի միսը սկսեցին կիսել, ու ցեղի անհրաժեշտ մարդկանց բաժին ընկան լավագույն պատառները։ Այդպես էլ առաջ գնաց էվոլյուցիան, սրընթաց մեկնարկեց առաջադիմությունը։ Իսկ մենք հո դեմ չե՞նք առաջընթացին ու էվոլյուցիային, այնպես չէ՞։  

Ընտրություններն ավարտվեցին «Իմ քայլի» հաղթանակով, եւ իշխանական ճամբարում եկել է մամոնտի միսը բաժանելու ժամանակը։ Այսինքն՝ պաշտոնների բաժանման։ Բնականաբար ցեղի անհրաժեշտ մարդկանց բաժին կընկնեն լավագույն պատառները, բայց չգիտես ինչու մեծապես կասկածում ենք հետագա էվոլյուցիայի եւ առաջընթացի վերաբերյալ։   .

..Եթե նա արդեն մուտք է գործում պալատ, տրվում է ամեն տեսակի մարմնական հաճույքների, իսկ հպատակների համար բազմապիսի հոգսեր հորինում՝ ոչ մեկին չվստահելով, բոլորին վերածելով թշնամիների եւ ընդունելով որպես թշնամի։  

Բոլորին դարձնում է աղքատներ եւ բոլորին ստիպում տառապել ու վշտանալ։ «Որպեսզի որեւէ մեկը ճոխությանը տրվելով,- ասում է նա,- պարապ չմնա, իսկ պարապ մնալով՝ չզբաղվի դատարկ բաներով, դատարկ բաներով զբաղվելով էլ՝ չմտադրվի հեղաշրջում անել»։   Օրենքները նա ե՛ւ փոխում, ե՛ւ վերափոխում է կա՛մ հոգու շահամոլությունից, կա՛մ ինքնակամությունից դրդված. ի նպաստ ընդհանրապես որեւէ կրքի։ Հանուն պետության զորք նա ո՛չ կարողանում է պահել, ո՛չ էլ հավաքագրել։  

Շրջապատելով իրեն պահազորով, թիկնապահներով, հենց նրանց է մատակարարում ու կերակրում, փայփայելով նրանց բոլորին ի վնաս պետության եւ ազատելով նրանց ամեն տեսակի սանձերից, որպեսզի կարողանան սպանել, նվաստացնել, ավերել։  

Միայն թե վատ բան չմտածեք։ Սա գրել ենք բնավ ոչ մենք եւ ոչ վարչապետի պաշտոնակատարի մասին։ Սա գրել է գրեթե հազար տարի առաջ բյուզանդացի աստվածաբանը, էթիկայի մասնագետը։  

Իսկ մեր կողմից եւ արդեն պաշտոնակատարի մասին կասենք հետեւյալը. մեծ դասամիջոցն ավարտվեց։ Ժամանակն է մտնել դասարան։ Եվ ապացուցել, որ կառավարությունը գոնե ինչ-որ բանի ընդունակ է, բացի պոպուլիստական խոստումներից։ Այժմ խորհրդարանում չկա «սեւ ուժերի» թեկուզ մեկ ներկայացուցիչ, որը կխանգարի ձեր հանճարեղ ծրագրերի իրականացմանը, բացարձակ իշխանությունը երկրում պատկանում է ձեզ, այնպես որ՝ ի գո՛րծ, աղավնյակներս։  

Մանավանդ որ ժողովուրդը, դատելով քվեարկության արդյունքներից, արդեն իսպառ մոռացել է երդումները, որ դուք տալիս էիք ութ ամիս առաջ։ Եվ եթե հանկարծ դրանք կրկին հնչեցվեն՝ առանց նշելու սկզբնաղբյուրը, ապա կարող են մեղադրել հակապետական գործունեության մեջ։  

1951 թվականին ամերիկյան մի թերթ անցկացրեց մի հետաքրքիր գիտափորձ։ Պարբերականի աշխատակիցները «կազմեցին» հանրագիր եւ դիմեցին փողոցում անցորդներին՝ ստորագրելու խնդրանքով։  

Հանրագիրն ասում էր. «Եթե պետական կառավարման որեւէ ձեւ վնասակար է դառնում ժողովրդի նպատակների իրականացման համար, ապա ժողովուրդը իրավունք ունի փոփոխել կամ վերացնել այդ ձեւը, ստեղծել նոր կառավարություն՝ կառուցելով դա այնպիսի սկզբունքների վրա եւ կազմակերպելով նրա իշխանությունը այնպիսի ձեւով, որոնք իրեն առավել հարմար են թվում իր անվտանգությունն ու երջանկությունը ապահովելու համար»։  

112 մարդուց 111-ը հրաժարվեց ստորագրել հանրագիրը՝ համարելով այն «կարմիր», վնասակար, պետական հիմքերը սասանող։ Իրականում այն մեջբերում էր Միացյալ Նահանգների Անկախության հռչակագրից։   

Ինչեւէ, վախենանք, որ այսուհետ էլ կառավարությունը չի կարողանա առաջարկել հպարտ քաղաքացիներին ոչ մի բան, բացի մանիպուլյացիաներից եւ պոպուլիստական խոստումներից, որոնք երբեք չեն կատարվում։ Սրանք ապրում են Օվիդիոսի սկզբունքով, որն ուսուցանում էր. «Մի՛ ափսոսա խոստումներ բաժանել, քանզի դրանք ոչինչ չարժեն»։   

Իսկ հետո կարելի կլինի ցինիկաբար հայտարարել, թե բոլոր խոստումները կատարված են 100 տոկոսով։ Եվ շատերը կրկին կհավատան, թե՝ այո, իսկապես կատարված են։ Դրանք զանգվածների գիտակցության հետ մանիպուլյացիայի հանրահայտ տեխնոլոգիաներ են։   Ֆրանսիացի փիլիսոփա Գի Դեբորը «Ներկայացման հասարակություն» հայտնի գրքում ապացուցել է, որ գիտակցության հետ մանիպուլյացիայի արդի տեխնոլոգիաները կարող են ոչնչացնել մարդու մեջ իրական պատմական փորձից ստացած գիտելիքը, փոխարինել այն «ռեժիսորների» կողմից արհեստականորեն կառուցված գիտելիքով։ Մարդու մեջ համոզմունք է ձեւավորվում, թե կյանքում գլխավորը երեւութականությունն է, եւ իր բուն հասարակական կյանքն էլ երեւութականություն է ներկայացնում։  

Ներկայացմանը խորամուխ եղած մարդը կորցնում է քննադատական վերլուծության ունակությունը եւ դուրս գալիս երկխոսության ռեժիմից՝ հայտնվելով սոցիալական մեկուսացման մեջ։  

Ներկայացման հասարակությունը «հավերժական ներկան» է։ Համաձայն Դեբորի, «այն ձեռք է բերվում հաղորդագրությունների անվերջանալի շարանի միջոցով, որը շրջանաձեւ շարժվում է մի առօրեական իրավիճակից մյուսը, բայց ներկայացվում այնպիսի կրքով, ասես՝ խոսքը կարեւորագույն իրադարձության մասին է»։   

Դե ինչ, երբ վարչապետի պաշտոնակատարը, յուրացնելով խորհրդարանական ընտրություններում իր պանծալի հաղթանակը փառաբանող իշխանական լրատվամիջոցները, անցնի Աստվածաշնչին, նրա առջեւ կբացվեն զարմանալի բաներ։ Մասնավորապես կիմանա, որ համաձայն ավանդության, Փարավոնը մի անգամ երազում տեսավ յոթ պարարտ եւ յոթ նիհար կովեր։  

«Փարավոնը երազում տեսավ, որ գետի ափին կանգնած էր։ Ահա գետից գեղեցիկ տեսքով ու պարարտ մարմնով յոթ կովեր ելան եւ սկսեցին արածել մարգագետնում։ Նրանց հետեւից գետից ելան ուրիշ յոթ կովեր՝ զազիր տեսքով ու նիհար մարմնով, եւ մյուս կովերի կողքին կանգնեցին գետի ափին։ Եվ զազիր տեսքով ու նիհար մարմնով կովերը կերան յոթ գեղեցիկ տեսքով ու պարարտ կովերին»։  

Այդժամ Փարավոնը կանչեց Հովսեփին։  

«Եվ ասաց Հովսեփը Փարավոնին. «Մեկ է Փարավոնի երազը. Աստված իր անելիքը հայտնեց Փարավոնին։   Յոթը գեղեցիկ կովերը յոթը տարի են, եւ նրանց հետեւից ելած յոթ նիհար ու զազիր կովերը յոթ տարվա սով են... Ահա ողջ Եգիպտոս երկրում յոթ տարի մեծ առատություն պիտի գա։ Եվ նրանց հետեւից յոթ տարի սով պիտի լինի եւ Եգիպտոս երկրում ամենայն առատություն պիտի մոռացվի եւ սովը պիտի սպառի երկիրը։   Ու երկրում առատությունը պիտի չիմացվի դրա հետեւից եկած սովի պատճառով, քանզի խիստ սաստիկ պիտի լինի» (Գիրք Ծննդոց, գլ. 41)։   

«Առատության յոթ տարիները» Փաշինյանի համար իշխանափոխությունն էր, հակառակորդներին ճնշելը, հաշվեհարդարները, քաղաքական դաշտն ու պետական համակարգն իրենով անելը, խորհրդարանը ցրելը եւ արտահերթ ընտրություններում հաղթելը։   

Բայց այժմ անխուսափելիորեն վրա կհասնեն «սովի յոթ տարիները», եւ նա պիտի պատրաստ լինի դրան։ Ահա այդ ժամանակ էլ կտեսնենք, թե ինչի է նա ունակ»։

Նյութն ամբողջությամբ կարդացեք «Հայոց աշխարհ»-ում։