Կազմակերպվածության շնորհիվ մենք կարող ենք լինել ուժեղ, այդ պոտենցիալը ունենք

Քաղաքական հետապնդումից ու վրեժխնդրությունից բացի, որևէ հիմնավորում չունեցող կալանավորումից դատարանի նշանակած աննախադեպ գրավի դիմաց ազատվելուց հետո նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը օրերս հանդիպեց աջակիցների հետ: Չնայած «հեռավար» ձևաչափին, դա, իհարկե, կարևոր հանդիպում էր:

Հարկավ, ի լրումն ամենի, քաղաքացիական արիություն և անհատի նկարագիրը բնորոշող կարևոր որակներ են պահանջվում, որպեսզի մարդը հրապարակավ, անթաքույց հանդես գա Արցախի հերոս, ԼՂՀ առաջին և ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի աջակցությամբ՝ նրա դեմ օրվա իշխանության կողմից իրականացվող  քաղաքական հետապնդման, նախկինում շրջանառած զանազան քորազչական միֆերի ակտիվ վերարծարծման ու իրավական բեսպրեդելի պայմաններում: Ավելին, մի իրավիճակում, երբ իշխանական քարոզչությունը և իշխանական «ֆեյք-հայհոյանք-անեծք» բրիգադները ատելության խոսքի, վիրավորանքի, «տրավլյայի» թիրախ են դարձնում նաև Ռոբերտ Քոչարյանի կողմնակիցներին: Իզուր չէ ասվում, որ փորձությունների ժամանակ է երևում, թե ով՝ ով է:  

Մյուս կողմից, թերևս արժե մեկ անգամ ևս ընդգծել. արդեն երկու տարի շարունակվող քաղաքական հետապնդման պայմաններում, իր վարքով, կեցվածքով, վճռականությամբ, իր գնահատականներով ու հայտարարություններով ավելի շուտ  նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանն է քաջալերում և ոգևորում իր համախոհներին, կողմնակիցներին, պետության, Արցախի հետագա ճակատագրով լրջորեն անհանգստացած համակիրներին:

Աջակիցների հետ նախագահ Քոչարյանի հանդիպումը սահմանին լարվածության աճի ու մարտական գործողություններից առաջ էր: Բայց հատկապես այդ խորապատկերում շատ ավելի պարզորոշ է ընդգծվում պետության ղեկի մոտ կարողունակ, պատասխանատու, խնդիրներ լուծելու պատրաստ, կամային և փորձառու, նաև միջազգային գործընկերների շրջանում հարգանք վայելող գործչի առկայության անհրաժեշտությունը: Հատկապես մեր վիճակում ու դեպքում շատ մեծ ճոխություն են արկածախնդրությունն ու արկածախնդրական շեղումը, որի համար, առհասարակ, բոլորն էլ թանկ են վճարում, բայց մենք կարող ենք շատ ավելի թանկ գին վճարել:

Վերադառնալով բուն հանդիպմանը, կարծում եմ կարիք կա թարմացնել ու ընդգծել մի քանի հատկանշական դրվագ:

Առաջինը, հանդիպումից այն դրական տպավորությունն է, որ չնայած կալանավորմանը, նաև այդ ընթացքում ծագած վիրահատության անհրաժեշությանը, նախագահ Քոչարյանը, եթե կարելի է այդպես ասել՝ վերականգնել է  իրեն բնորոշ «մարզավիճակը»: Զգացվեց նաև, որ նա այս ընթացքում շարունակել է ուշադիր հետևել իրադարձություններին և հրաշալի տիրապետում է ընթացիկ զարգացումներին:

Երկրորդը, որ կարևոր ընդգծում է. աջակիցներ կամ համակիրներ բնորոշումից գործնականում թիմակիցներ հասկացությանն ու գործնական երևույթին անցնելու մասին պարզորոշ նկատառումն է, որն արտահայտեց Ռոբերտ Քոչարյանը: Այդ արտահայտությունը կարելի է մեկնաբանել որպես քաղաքական շարժման տարբերակով միավորվելու առաջարկություն կամ մտադրություն: Դա կլինի միանգամայն ողջունելի քայլ:

Առանձնապես հետաքրքիր էր լսել «ճգնաժամային կառավարիչ» ընկալվելու մասին Ռոբերտ Քոչարյանի դիտարկումը:

Ինչ-որ տեղ ցավալի է դա ասել, բայց եթե խոսքը որևէ այլ երկրում որևէ այլ ժողովրդի որևէ պատմական կերպարի մասին լիներ, այսօր միգուցե տարբեր մեկնաբաններ նրան մեզ օրինակ բերեին: Բայց երբ խոսքը մեր ազգի ներկայացուցչի ու անմիջականորեն մեր պետության ու ժողովրդի ճակատագրին վերաբերող երևույթների, իրողությունների և գործչի մասին է, պարզվում է, որ առավելագույնը, ինչ կարող ես ակնկալել, հանիրավի չանվանարկվելն է: Սակայն նույնիսկ այդ ակնկալիքը չի իրականանում:

Մինչդեռ, արժե հիշեցնել, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ստանձնեց Արցախի պաշտպանության և ընդհանուր ղեկավարման պատասխանատվույթունը, երբ արդեն ունեցել էինք տարածքային լուրջ կորուստներ, երբ թշնամական հորդաները մղվում էին դեպի Ստեփանակերտ: Եվ մի իրավիճակում, երբ ձախողումն ավելի հավանական էր թվում, հաջողվեց բեկել դեպքերի ընթացքը և հասնել հաղթանակի: Դա, անկասկած, մեր ողջ ժողովրդի հավաքական նվիրման ու զոհողությունների շնորհիվ: Բայց ճակատագրական պահին պատասխանատվություն ստանձնելուց չխուսափած գործչի դերակատարումը ևս անուրանալի է:

Հետագայում, երբ 1997-ի վաղ գարնանը Ռոբերտ Քոչարյանը համաձայնեց թողնել Արցախի նախագահի պաշտոնն ու ստանձնեց Հայաստանի վարչապետի պատասխանատվությունը, էլի շատ ավելի հավանական էր թվում ձախողումն ու իշխող վարչակազմի հերթական քավության նոխազ-վարչապետ դառնալու հեռանկարը: Բայց Ռոբերտ Քոչարյանը այստեղ էլ խառնեց բոլոր այդ «հավանականությունները» ու կարճ ժամանակում կարողացավ հասնել կառավարման որակի նշանակալի բարելավման, պետական պարտավորությունների կանոնավորման, ամիսներով ուշացված աշխատավարձերի ու թոշակների խնդրի լուծմանը: Հետագայում, արդեն, որպես Հայաստանի նախագահ նա կարողացավ իրականացնել այն հանդուգն մտահղացումը, որ «տնտեսական շոշափելի վերելք կարելի է ունենալ նույնիսկ շրջափակման պայմաններում», որ մեր տնտեսական աճի ու ժողովրդի բարեկեցության համար Արցախը ոչ թե խոչընդոտ է, այլ հնարավորություն:   

Բայց բովանդակային առումով ավելի կարևոր է թվում «կազմակերպված պետության» վերաբերյալ հանդիպման ընթացքում նախագահի հիշեցում-դիտարկումը: Դա այն գաղափարական մոտեցումն էր, որը և իր պաշտոնավարման շրջանում Ռոբերտ Քոչարյանը շատ ու շատ առումներով կարողացավ կյանքի կոչել:

Այժմ, մանավանդ, երբ կորոնավիրուսի վարակի ընթացքում ի հայտ եկան կառավարման համակարգում ստեղծված լրջագույն խնդիրներ, առանձնահատուկ նշանակություն են ստանում կազմակերպված պետության թե՛ գաղափարը, թե՛ այդ հենքին վերադառնալու կարևորությունը: Ու այդ տեսանկյունից, իհարկե, տեղին և հիմնավորված է Ռոբերտ Քոչարյանի այն պնդումը, որ կազմակերպվածության շնորհիվ մենք կարող ենք լինել ուժեղ ու մենք ունենք այդ պոտենցիալը:

Դե ինչ, ի գործ, ինչպես ասվում է:

Արմեն Հակոբյան