«Կարճ ասած»․ Փաշինյանը ստիպված պատրաստվում է հեռանալուն

Երեկ՝ դեկտեմբերի 5-ին, տեղի ունեցան ընտրություններ Հայաստանի 9 մարզերում։ Նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին ողջ երկրում տեղի ունեցած ՏԻՄ ընտրությունները ցույց տվեցին, որ քաղաքացիները, պարզվում է, ադեկվատ են գնահատում իրավիճակը, և այս իշխանությունը մերժվում է։ Այդ մերժումն ամենուր է։ 36 համայնքներից 21-ում իշխանությունը չի հաղթել․ սա շատ կարևոր ցուցիչ է։ Որտեղ էլ որ, այսպես ասած՝ հաղթել է, միայն ինքն է առաջադրված եղել ու մասնակցել են քսան տոկոսի չափով ընտրողներ․ այ այդքանի մեջ իբր հաղթել է։ Այսինքն, ստացվեց, որ Նիկոլ Փաշինյանին մերժեցին ոչ միայն Սյունիքում, այլև մնացած բոլոր մարզերում։ Հասկանալով, որ այլևս իրավիճակի տերը չէ, նա առավոտ կանուխ գրառում արեց․ խոսեց ընտությունների կեղծման արատավոր մեխանիզմների մասին։

Ընտրությունների կեղծումը խայտառակություն է, դատապարտելի է․ բայց հարցնեմ՝ էդ ո՞ր արատավոր մեխանիզմը չի կիրառել Նիկոլի իշխանությունը։ Դուք նախ ընտրությունները ձգձգեցիք, անընդհատ հետ շպրտեցիք, մինչև խոշորացնեք համայնքները և պատրաստեք ձեր թեկնածուներին։ Ընդդիմադիր բոլոր գործող համայնքապետերին փոխարինեցիք ժամանակավոր պաշտոնակատարներով, նրանք դարձան ՔՊ թեկնածուներ, որ ապահովեն իրենց հաղթանակը։ Տեղի ունեցավ վարչական ռեսուրսի անխնա չարաշահում, ահաբեկումներ, աշխատանքից ազատումներ, առանց կանոնների քարոզարշավ, խոսվեց ընտրակաշառքի մասին՝ ասֆալտի, փողի և այլնի տեսքով, օգտագործվեց իշխանության վերարտադրման համար հսկայական ռեսուրս։ Ոստիկանության կենտրոնացվածություն խոշոր քաղաքներում, ընդդիմադիրների բերման ենթարկումներ, ավագանու թեկնածուները ընտրության օրը անգամ քարոզարշավ էին անում, ՔՊ-ական համայնքապետերը կանգնում էին գյուղամեջում և քարոզարշավ անում, էդ ցեխոտ փողոցներում ընտրության օրը ասֆալտ էին անում․ դպրոցի տնօրենների ակտիվ ներգրավվածություն։ Իշխանական պատգամավորն էր զանգում-սպառնում, մարզպետն էր սպառնում։ Համայնքներում մարդիկ էին գալիս քվեարկելու, որ գյուղի բնակիչներից ոչ ոք չէր ճանաչում։ Այս ամենն արվել է բացահայտ ու դրանով հանդերձ՝ իշխանությունը համայնքների կեսից շատում պարտվել է։ Ի՞նչ եք կարծում, արդար ընտրությունների մասին խոսացող Փաշինյանը էս ռեսուրսները ինչի՞ էր կիրառում։ Նիկոլ Փաշինյանի թիմի արձանագրված ձայները, միմիայն վարչական ռեսուրսի արդյունք են։ Մարդիկ հայհոյելով, գալիս-ձայնը տալիս են, որ աշխատանքից չհեռացվեն, գլխներին ղալմաղալ չգա, թե չէ որ թողնես՝ հում-հում կուտեն։

Փաշինյանը խոսում է պետականության քայքայման մասին․ ուզում եմ հարցնել՝ այդ ո՞վ է քայքայել Հայաստանի պետականությունը, պետական ինստիտուտները, կայացած կառույցները։ Նա անուն ու ազգանուն ունի։ Նիկոլ Փաշինյանը չէ՞, որ կասկածի տակ է դրել Հայաստանի ապագան։ Ինքն էր, չէ՞, համոզում, որ ապագա կա, որովհետև ինքն էլ գիտեր, որ իր ղեկավարած պայմաններում այդ ապագան խիստ կասկածելի է ու անորոշ։ Հիմա, որ էդքան խոսում է դրա մասին, այդ ընտրակեղծի՞քն է, որ քայքայել է մեր պետությունը, թե՞ հենց Նիկոլ Փաշինյանը։ Փաշինյանն ասում է՝ «Գիտեմ և հասկանում եմ տեսակետը, թե ավելի լավ է ընտրությունները կեղծվեին, բայց անվտանգության ավելի բարձր մակարդակ ունենայինք»․ սա շատ կարևոր խոստովանություն եմ համարում։ Շատերը, այդ թվում՝ ես ասում ենք՝ շատ ավելի լավ էր այսպիսի չակերոտավոր «արդար ընտրություններ» չլինեին, բայց Փաշինյանը ոչ մի պարագայում չգար իշխանության ու Հայաստանի անվտանգության հերը չանիծեր։ Նա էլ է դա հասկանում։ Որովհետև Հայաստանում առնվազն 2018 թվականի ընտրությունները, 2021 թվականի ընտրությունները մի կարևոր բան ապացուցեցին՝ ժողովուրդը լավ էլ սխալվում է, ավելին՝ սխալվում, գիտակցում է, բայց շարունակում է, ու ժողովրդի սխալը դառնում է ճակատագրական։

Այս անգամ ժողովուրդը կարծես արթնանում է ու մերժելով գալիս է։

Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք իրավունք ուներ հաղթելու մի կուսակցություն, մի իշխանություն, որի գործունեության արդյունքում մեր երկրում թշնամին մաքսակետ է դրել։ Արդյո՞ք մի իշխանություն իրավունք ուներ ձայն տանելու, որի գործունեության արդյունքում մարդն ուրախ առիթի մասնակցելուց առաջ գնում է իր համայնքի զոհված տղերքի շիրիմներին ու ներողություն խնդրում․ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության արդյունքը սա է՝ ամեն գյուղ ունի իր զոհված հերոսների պանթեոնը, բոլոր գյուղերն են վնաս կրել։

Իրավունք չուներ ու չհաղթեց․ Նիկոլ Փաշինյանը չհաղթեց անգամ էնտեղ, որտեղ միայնակ էր առաջադրված։ Արմավիրում միայն ՔՊ թեկնածուն էր, մասնակցել է ընտրողների 20 տոկոսը ընդամենը, ու նրանց ոչ բոլորն են ձայն տվել ՔՊ-ին։ ՔՊ թեկնածուները, էն էլ, ասենք, մարզպետը, ինքը իր համայնքում, իր թաղամասում պարտվել է, ընդ որում՝ շատ մեծ տարբերությամբ։ Այս ընտրությունները վկայեցին, որ շատ պաշտոնյաներ հասել են իրենց այս պաշտոններին չունենալով դրա համար ոչ մի նախապայման, իրենք իմացան, որ ընդամենը իրենց կարիերան քաղաքացու մանիպուլացված էյֆորիայի ծնունդ է։ Ու հիմա հարց է՝ արդյո՞ք պետք է շարունակեն պաշտոնավարել։ Ընդ որում, ֆիքսենք, որ այս ՏԻՄ ընտրություններում ՔՊ-ն հնարավորինս քիչ օգտագործեց Նիկոլ Փաշինյանի անձը, անունն ու լուսանկարը, որ գոնե ձայն հավաքի․ նախորդ անգամները ՔՊ թեկնածուները Փաշինյանի հետ լուսանկարներ էին պատրաստում, ֆոտոշոփ անում, այս անգամ գերադասեցին, որ նա չխառնվի։ Ինձ թվում է՝ երեկ Փաշինյանն հավաքել է իր թիմին ու ասել՝ եկեք պայմանավորվենք մի բան, ինչ էլ լինի, մենք մեզ երբեք պարտված չենք համարի։

Կարճ ասած՝ ընտրություների արդյունքները ցույց են տալիս՝ 2021թ. հունիսի 20-ի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները կեղծվել են, ցույց չեն տալիս իրական պատկերը։ Եթե անգամ ամբողջությամբ չեն կեղծվել, ուրեմն այս ընթացքում խորացել է հիասթափություննը․ Փաշինյանի իշխանությանը մերժել է ողջ երկիրը։ Որովհետև քաղաքացին տեսնում է՝ խոստումները չի կատարում, համ էլ խոստացված խաղաղութունը իրականում հակառակն է՝ պատերազմ ու մահեր։

Հետևաբար՝ Նիկոլ Փաշինյանը չի կարող պաշտոնավարել, չունի այդ աջակցությունը, այդ ռեսուրսը։ Փաշինյանը կորցրել է ժողովրդի աջակցությունը, կորցրել է փողոցը, կորցրել է քաղաքն ու գյուղը։ Փաշինյանը կորցնում է իշխանությունը, ու նրա հեռացումը ամիսների հարց է։ Փաշինյանը իմ կարծիքով, որքանով ես եմ իրեն ճանաչում, կոնկրետ ու արագ պատրաստվում է հեռանալուն։ Այս հարցում, իհարկե, նրան պետք է օգնի ընդդիմությունը՝ համախմբվելով, փողոց հանելով բոլորին, այդ թվում՝ մեր երկրում անտարբեր շուրջ 60 տոկոս հանրությանը։

Սևակ Հակոբյան