«Կարճ ասած»․ Մուրճով կարելի է խփել ինչ-որ տեղ, ինչպես նաև մտցնել ինչ-որ տեղը․ մնաց 5 օր

Վերջին երկու օրերին մի քանի կարևոր, ինչպես նաև մի քանի ցավալի բաներ իմացանք։ Ուզում եմ անդրադառնալ դրանց։ Արարատ Միրզոյանը՝ ցրված ԱԺ նախագահը, հարցազրույց տվեց ու վերջապես հաստատեց արդեն մի քանի ամիս շրջանառվող լուրերն այն մասին, որ ինքը ԱԱԾ գործակալ է եղել։ Ամիսներ շարունակ բոլորի մոտ այս թեման կար, ու մարդը հաստատեց։ Միայն թե հիշենք՝ նշվում էր, որ Արարատ Միրզոյանը, ըստ այդ լուրերի, նաև թուրքական գործակալ է։

Մյուս ուշագրավը հայտնի ձայնագրությունն էր Էջմիածնի քաղաքապետի և տարածքային կառավարման նախարարի պաշտոնակատարի միջև։ Քաղաքացիական պայմանագրի երկու անդամ պարզ, հասկանալի լեզվով խոսում են այն մասին, որ թիմի ներսում ոչ մի բան առողջ չէ, որ հազիվ են դիմանում թիմի ղեկավարին, որ համոզելով են մնում իրենց պաշտոններին։ Երևում է, որ թիմի ղեկավարը բեռ է դարձել այդ ողջ իմքայլականների վրա, ու նրան հազիվ են հանդուրժում, յոլա տանելով են զբաղված։

Մյուս իրադարձությունը Հայաստանի նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանի հայտարարությունն էր։ Նրա հայտարարությունը ոչ միայն կարևոր էր նրանով, որ նա ունի աջակիցների մեծ բանակ մեր երկրում, այլև նրանով, որ նա նախկին վարչապետներից միակն է, որը ամենավերջինն է այդ պաշտոնում եղել ու շատ լավ տիրապետում է ամբողջ տնտեսական վիճակին, խնդիրենրին, ավելի լավ է պատկերացնում վիճակը, որում կար մինչև իշխանությունը Նիկոլ Փաշինյանի ձեռքն ընկնելը։

Կարեն Կարապետյանն ասում է՝ խարխլված է Հայաստանի ու Արցախի անվտանգության ողջ համակարգը, ավելացել են լրջագույն սոցիալական խնդիրները, ներքին պառակտում կա, սփյուռքի հետ հարաբերությունների ճգնաժամ կա։ Եվ նշում է՝ պետք է իրականացնել արդյունավետ հակաճգնաժամային քայլեր` բարեկեցիկ կյանքի նախադրյալներ ստեղծելու համար, վերագործարկել պետական արդյունավետ կառավարման համակարգը և այլն։ Խնդիրների լուծումը նա կապում է Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության գալու հետ։

Ամենացավալի իրադարձությունը այն համազգային ամոթն էր, որ ապրեցինք՝ իմանալով, որ Էրդողանն ու Ալիևը Շուշիում են բանակցություն վարում, այն Շուշիում, որը միշտ վստահ էինք՝ թշնամու ոտք հավերժ չի մտնելու, բայց կասկածելի պայմաններում հանձնվեց։ Ալիևն ու Էրդողանը ավտոշարասյունով գնացին Շուշի․ նույն օրը ավտոշարասյունով Սյունիք գնաց Նիկոլ Փաշինյանը ու սպառնաց Դաշնակցությանը, որ վառում է Թուրքիայի դրոշը։

Ամենավատ իրադարձություններից մեկը ատելության շարունակվող դոզավորումն է։

Դատելով ընտրություններին մասնակից կուսակցությունների, դաշինքների քարոզարշավից, քաղաքացիների ներգրավումից, ծրագրերի ներկայացումից, զանազան հարցումների արդյունքներից, արդեն կարող ենք ասել, թե ինչ ելք կունենանք։ Ընդ որում, այդ ելքը պարզ է բոլորի համար՝ թե՛ ընտրողի, թե՛ ընտրվողի։ Եվ սա է պատճառը, որ հաղթելու հավանականություն ունեցող ուժը հանգիստ իր քարոզարշավն է անում, ներկայացնում իր ծրագիրը, բոլոր մարզերում անհատապես ներկայացնում այդ մարզի վերաբերյալ իր ծրագրերը, իսկ անխուսափելիորեն պարտվողը հույս դրել էն լաչառության ու ագրեսիվ զանգվածի վրա։ Թե որը որն է, դուք ինձանից լավ գիտեք, իզուր քարոզարշավ չանեմ։

Այ հիմա հարց է՝ ինչ կարող է անել այդ ագրեսիվ զանգվածը, ինչից պետք է անհանգստանալ։

Ես խուսափում եմ այս քարոզաշավի ընթացքում որևէ բառ ասել, որը կդիտվի կողմնապահություն։ Բայց ինձ հետաքրքիր է՝ արդյո՞ք այդ զգուշավորությունը բոլոր պետական կառույցների մոտ կա։ Օրինակ՝ ո՞ր օրենքին է համապատասխանում այն, որ պետք է թեկնածուներից մեկի հետ մարզ այցի գնա, ասենք, 1400 ոստիկան։ Ընտրություններին մասնակցում է 26 քաղաքական ուժ, եթե բոլոր ուժերի հետ գնան այդքան ոստիկաններ, ուրեմն պետք է ամեն օր 36 հազար 400 ոստիկանի լցնեն երկրի փողոցները։ Բայց ինչո՞ւ են որոշել, որ պետք է 1400 ոստիկան գնա իշխող ուժի հետ։ Սա վարչական ռեսուրսի օգտագործում է, անխնա, որին պետք է գնահատական տալ։ Բայց չկա այդ գնահատականը, որովհետև մեր երկրում պետական ոչ մի ինստիտուտ նորմալ չի գործխում, գործում է այնքանով, որ ունի շենք և ամսեկան բյուջե։

Կամ քարոզարշավի ժամանակ վարչապետի թեկնածուն ասում է՝ պառկելու եք ասֆալտին, էս չագուչով էլ ջարդելու եմ։ Մուրճն առած՝ շրջում է ամբողջ երկրով մեկ։ Կոչեր են, որոնք մտավախություն են առաջացնում, որ մեր երկրում իշխանությունը փորձում է ստանալ անկառավեարելի հետընտրական իրավիճակ։ Կրկնում եմ՝ քաղաքական թիմը, որն իր հաղթանակում վստահ է, շարունակում է հանգիստ քարոզարշավն անել, իսկ որը պարտության հարցում է վստահ, պատրաստվում է ահավոր իրավիճակ ստեղծելու։ Մեր երկրում գնում է ներքին բախումների քարոզ։ Ասում է ասֆալտին եմ փռելու, գլուխներն եմ ջարդելու, բայց հատկապես կապիտուլյացիայից հետո շատ լավ գիտենք, թե ողջ ժողովուրդը ում էր ուզում ասֆալտին փռել, բայց դա չեղավ, քանի որ քաղաքական ազդեցիկ ուժերը գործընթացները բերեցին քաղաքակիրթ հուն։ Նրան չփռեցին, բայց թույլ տվեցին, որ նա սկսի հոխորտալ։ 5 հազար զոհ պատերամզից, 10 հազար վիրավոր, 35 հազար անտուն մարդիկ, 40 տոկոսանոց աղքատություն, գործազրկություն, այդ բոլորը գումարեք իրար ու տեսեք, թե ո՛վ է ենթակա ասֆալտին փռվելու։

Երեք տարի առաջ Նիկոլ Փաշինյանը Հանրապետության հրապարակում հայտարարում էր՝ կամ ես կլինեմ վարչապետ, կամ Հայաստանը վարչապետ չի ունենա, ու այդ չարագուշակ միտքը դարձավ Հայաստանի հետագա երեք տարիների իրավիճակի վատ կանխատեսումը։ Այսօր նրա ուղերձն է, որ կա՛մ ինքը կլինի իշխանություն, կամ Հայաստանը իշխանություն չի ունենա։

Ես հույսս դնում եմ մարդկանց բանականության վրա։ Բոլորի բանականության վրա է՝ ուսուցիչների, մտավորականների, հողի մշակների, շինարարների։ Հույսս դնում եմ նրա վրա, որ քաղաքական ուժերը նուրյն բառապաշարով չեն արձագանքում իշխանությանը, հույսս այդ քաղաքական ուժերի վրա է նաև։ Որովհետև չեմ կարող, ցավոք, հույս դնել պետական կառույցների վրա, պատասխանատու կառույցների վրա։ Այդ պատասխանատու կառույցները հանգիստ նստած՝ հետևում են։ Գիտեմ՝ իրենց դուր չի գալիս դա, գիտեմ՝ իրենք տեսնում են ապօրինությունները, հաստատ գիտեմ, որ նրանք նստած հայհոյում են, բայց քայլ չեն անում։ Այ էն միտինգավորների պես, որ միտինգներին հետևում են ինտեռնետից, ոչ թե գնում են հրապարակ։

Կարճ ասած՝ այս լուսանկարը բավականին տարածված է համացանցում․ մուրճը մարդու փորի մեջ։ Թե ոնց է հայտնվել այդտեղ, կարելի է ենթադրել։ Այո, կոնկրետ մարդու համար ասեմ, որ մուրճով կարելի է խփել ինչ-որ տեղ, ինչպես նաև մտցնել ինչ-որ տեղ։ Հունիսի 21-ից սկսում է Հայաստանի վերելքը։

Մնաց 5 օր։ 

Սևակ Հակոբյան