Լևոն Տեր-Պետրոսյանը սեփական ավանտյուրաների պատասխանատվությունը գցեց Քոչարյանի և Սարգսյանի «ջեբը»․ Zham.am

Zham.am-ը գրում է․

«Երեկ տեղի ունեցավ ՀԱԿ երրորդ համագումարը: Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ելույթը համագումարում վերահաստատեց իր իրական մտադրությունները. նա ցանկանում է տարանջատվել իր հոգեզավակ Նիկոլ Փաշինյանից՝ որպես ծրագիր մինիմում: Իսկ որպես ծրագիր մաքսիմում՝ Փաշինյանի աղետալի քաղաքականությունը ձևակերպել որպես Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի քաղաքականության հետևանք:

Այն փաստը, որ Տեր-Պետրոսյանը ցանկանում է տարանջատվել Փաշինյանից, միանգամայն հասկանալի է` հաշվի առնելով Փաշինյանի 3-ամյա աղետալի քաղաքականության հետևանքները և, մասնավորապես, պարտված պատերազմի արդյունքը, բացահայտում է այն հիմնական ձգտումները, որոնց պատճառով Տեր-Պետրոսյանը այդքան ակտիվ ցանկանում է տարանջատվել Նիկոլից: Հոգեհայրը չի ցանկանում կրել իր հոգեզավակի վարած քաղաքականության հետևանքները, նա չի ցանկանում պատասխանատվություն կրել այդ քաղաքականության արդյունքների համար, քանի որ այդ արդյունքները չափազանց ծանր են. ըստ պաշտոնական տվյալների` ավելի քան 4 000 զոհ և ավելի քան 11 000 վիրավոր, չհիշատակելով, որ 3500 մարդ համարվում է անհայտ կորած, Արցախի տարածքների ավելի քան 70 տոկոսի կորուստը և Արցախի ու արցախցիների մշուշոտ ապագան, սպառնալիք Հայաստանի հարավային սահմաններին և այլն...

Երբ Տեր-Պետրոսյանը նշում է, որ Նիկոլ Փաշիյանի մի հայտարարությամբ սկիզբ դրվեց պատերազմին, նա անկեղծ չէ, քանի որ պատերազմը սկսվեց բանակցային գործընթացը հետեւողականորեն ոչնչացնելու եւ կազմաքանդելու պատճառով: Այնուամենայնիվ, բացի Փաշինյանին քննադատելուց, Տեր-Պետրոսյանը փորձեց իր քաղաքականության համար պատասխանատվությունը գցել նախկին նախագահների, և հատկապես Ռոբերտ Քոչարյանի վրա՝ նշելով, որ իբր Փաշինյանի քաղաքականությունը Քոչարյանի և Սարգսյանի քաղաքականության տրամաբանական շարունակությունն է:

Հասարակության մի պարզունակ մասը կարող է «կուլ տալ» այս խայծը, քանի որ համեմատած Քոչարյանի և Սարգսյանի հետ, Տեր-Պետրոսյանը շատ ավելի հանդուրժող էր ադրբեջանցիների պահանջների նկատմամբ: Հիմա փորձենք հասկանալ, թե ինչի մեջ է Տեր-Պետրոսյանը փորձում մեղադրել իր հետեւորդներին:

• Հայկական զորքերը պետք է դուրս բերվեին 5 շրջաններից:
• Քելբաջարը և Լաչինը պետք է մնային հայկական զինված ուժերի վերահսկողության տակ:
• Խաղաղապահ ուժերը պետք է բերվեին հակամարտության գոտի:
• Պետք է ապաշրջափակվեին տարածաշրջանային կոմունիկացիաները:

Տեր-Պետրոսյանն իր ծրագիրը համարեց իրատեսական եւ հայանպաստ, իր հետևորդներին մեղադրելով ռևանշիզմի և ռազմատենչ հռետորաբանության մեջ: Հիմա ներկայացնենք, թե ինչ տեղի ունեցավ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականից հետո:

2007 թվականին` Մադրիդյան սկզբունքների ընդունումից հետո, և հատկապես Կազանում տեղի ունեցած բանակցությունների արդյունքում, միջնորդները միակարծիք էին իրենց հետևյալ դիրքորոշումների մեջ.

• Հայկական զորքերը պետք է դուրս բերվեին 5 շրջաններից:
• Քելբաջարը և Լաչինը պետք է մնային հայկական զինված ուժերի վերահսկողության տակ:
• Խաղաղապահ ուժերը պետք է բերվեին հակամարտության գոտի:
• Պետք է ապաշրջափակվեին տարածաշրջանային կոմունիկացիաները:
• Խնդրի վերջնական լուծման համար, որոշակի ժամանակ անց, Արցախում պետք է անցկացվեր հանրաքվե, և միայն այս հանրաքվեի արդյունքում հայկական զորքերը պետք է լքեին Քելբաջարը՝ պահպանելով Լաչինի միջանցքը:

Այսինքն, եթե համեմատենք «Տեր-Պետրոսյանի առաջարկը» Քոչարյանի և Սարգսյանի առաջարկի հետ, ապա նրանց մոտեցումների տարբերությունն այն էր միայն, որ Քոչարյանը և Սարգսյանը, խնդրի լուծման իրենց տարբերակներում ունեին այնպիսի հասկացություն, ինչպիսին է «խնդրի վերջնական լուծում», որը պետք է հաստատված լիներ Արցախում հանրաքվեից հետո: Ինչը, միաժամանակ, ընդունելի էր միջնորդների համար: Այլ կերպ ասած, Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը և Եվրամիությունը համաձայնության եկան խնդրի լուծման այս տարբերակի շուրջ:

Այս տեսանկյունից, Տեր-Պետրոսյանի մեղադրանքները Քոչարյանին և Սարգսյանին միաժամանակ ցինիզմ և փարիսեցիություն են, քանի որ Տեր-Պետրոսյանի տարբերակը չէր պարունակում հարցի «վերջնական լուծում» հասկացությունը, քանի որ Տեր-Պետրոսյանի օրոք խորը անգիտակցություն կար դիվանագիտական ​​դաշտում, թե ինչպես լուծել խնդիրը: Եվ եթե Տեր-Պետրոսյանի տարբերակն ընդունված լիներ 1997-ին, ապա լայնամասշտաբ ռազմական գործողությունները կարող էին վերսկսվել շատ ավելի վաղ, քան 2020-ի աշնանը:

Քոչարյանի և Սարգսյանի տարբերակները հստակ էին, դրանով նրանք տարբերվում էին Տեր-Պետրոսյանից: Իրենց տարբերակներում կար «վերջնական լոծում» հասկացությունը՝ հասկանալի արդյունքով: Այդ պատճառով Ադրբեջանը դիվանագիտական ​​ասպարեզում պարտվում էր Հայաստանին՝ մերժելով կարգավորման վերաբերյալ միջնորդների բոլոր առաջարկները: Այդ պատճառով է, որ Ադրբեջանի կողմից ռազմական գործողությունների վերսկսումը միջազգային հանրության և միջնորդների կողմից լեգիտիմ չէր ընկալվում:

Նիկոլ Փաշինյանի` իշխանությանը գալուց հետո, իրավիճակը փոխվեց 180 աստիճանով: Հայտարարելով, որ բանակցություններ է սկսում «իր կետից», ըստ էության, Փաշինյանը ոչնչացրեց դիվանագիտական ​​նվաճումները, որոնք արձանագրվել էին Քոչարյանի և Սարգսյանի նախագահության տարիներին:

Ոչնչացնելով Հայաստանի դիվանագիտական ​​նվաճումների ողջ կապիտալը, Փաշինյանը սկսեց կրկնել այն կործանարար թեզը, թե իբր «առանց բանակցային սեղանի շուրջ Ղարաբաղի ներկայացուցչի լինելը, նա չի կարող մասնակցել այդ բանակցություններին», այդպիսով փաստացի վիժեցնելով բանակցությունները: Իսկ այս բանակցությունների «գերեզմանաքարը» դրվեց «Արցախը Հայաստան է և վերջ» կարգախոսի և 2020-ին Տավուշում հուլիսյան ռազմական արկածախնդրության պատճառով:

Իր գործողություններով Փաշինյանը, փաստորեն, «դուռ բացեց» Թուրքիայի համար, «դուռ», որը փակ էր 1992 թվականից: Այս ամենի արդյունքում է, որ մենք ստացանք այն, ինչ հիմա ունենք: Այս առումով մենք նույնիսկ չենք ուզում խոսել Փաշինյանի գործողությունների մասին՝ պետական ​​ինստիտուտները ոչնչացնելու, բանակը ոչնչացնելու, դատական ​​ինստիտուտները վարկաբեկելու, Սահմանադրական դատարանը ոչնչացնելու, հասարակությունը «սևերի և սպիտակների» բաժանելու մասին: Այս ամենին, ի դեպ, լիովին աջակցում էր Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը:

Այս ամենից հետո Տեր-Պետրոսյանի քննադատությունը Նիկոլ Փաշինյանի հասցեին բարոյական և մարդկային դավաճանություն է, քանի որ այս 3 տարվա ընթացքում հոգեզավակը գործնականում ոչ մի սխալ քայլ չարեց իր հոգեհոր նկատմամբ:

Սա՛ է իրականությունը»