22 04 2024

Միջազգային կազմակերպության զեկույցը՝ Հայաստանում բռնաճնշումների մասին

Միջազգային կազմակերպության զեկույցը՝ Հայաստանում բռնաճնշումների մասին

 

«Այս տարի կառավարությունն ու իշխող կուսակցության օրենսդիրներն առաջ են քաշել մի քանի հետադիմական օրենսդրական նախաձեռնություններ, որոնք վերաբերում են տեղեկատվության մատչելիությանը և խոսքի ազատությանը»,- տարեկան զեկույցում գրում է Freedom House միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը

«Մասնավորապես, կառավարության նախաձեռնությամբ Ազգային ժողովը «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքում ավելացրել է նոր սահմանափակող հոդված, որը թույլ է տալիս մերժել պաշտոնական տվյալների տրամադրման հարցումները, եթե հայցվող նյութը պարունակում է «Սահմանափակ տարածման ծառայողական տեղեկատվություն»»,- գրում է միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունը՝ ընդգծելով, որ հոդվածի անորոշ և ընդհանուր բնույթը կառավարությանը մեկնաբանության չափազանց մեծ հնարավորություն է տալիս սահմանափակելու լրագրողների մուտքը պաշտոնական տվյալներ: Նույնիսկ փոփոխության ընդունումից առաջ պետական մարմինները հաճախ մերժում էին հարցումները կամ հետաձգում պահանջվող տվյալների տրամադրումը:

Նշվում է, որ ևս երկու օրենսդրական փոփոխություններ, որոնք սահմանափակում են խոսքի և տեղեկատվության ազատությունը, կատարվել են 2023 թվականին, սակայն հետ են կանչվել, այդ թվում ՝ լրատվամիջոցների և քաղաքացիական հասարակության լայն քննադատության պատճառով:

Ավելի վաղ Freedom House-ն արդեն նշել էր 2022 թվականին լուրջ վիրավորանքների ապաքրեականացումը՝ իշխանությանը զրկելով այն գործիքից, որը կարող էր օգտագործվել կառավարության քննադատների դեմ: Այնուամենայնիվ, իշխող կուսակցությունը նույն կերպ օգտագործեց 2020 թվականին ընդունված քրեական օրենսգրքի նոր փոփոխությունը, որը պարունակում է ատելության խոսքի, բռնության կոչերի կամ դրա արդարացման դրույթներ: Զեկույցը շարունակում է․ «2020 թվականին փոփոխության ընդունումից հետո դատարան հասած 38 գործերից 36-ը վերաբերում էր վարչապետի կամ նրա կողմնակիցների նկատմամբ բռնության կոչերին:

Ընդդիմության նկատմամբ բռնության կոչերին վերաբերող երկու բացառությունները քննվել են 2021 թվականին, իսկ հաջորդ երկու տարիներին դատարան հասած 26 գործերը վերաբերել են բացառապես իշխող կուսակցության առաջնորդների և աջակիցների նկատմամբ բռնության կոչերին, ընդ որում՝ 2023 թվականին գործերի թիվն աճել է ավելի քան երկու անգամ՝ 2022 թվականի համեմատ։ Մեղադրյալների թվում են եղել ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներ և սոցիալական ցանցերի ակտիվ օգտատերեր (գործերի մեծ մասը հարուցվել է սոցիալական ցանցերում գրառումների հիման վրա), որոնք պնդում են, որ օրենքը կիրառվում է ընտրովի, իսկ իրավապահ մարմիններն անտեսում են իշխող կուսակցության անդամների կողմից բռնության բացահայտ կոչերն ու սպառնալիքները»:

Զեկույցում անդրադարձ է կատարվում նաև ԶԼՄ-ների և լրագրողների մասնակցությամբ դատական հայցերին՝ արձանագրելով, որ 2022 թվականի համեմատ աճել են՝ դառնալով պատժիչ գործիք լրատվամիջոցների նկատմամբ։

«Մի քանի անգամ Կուսակցության անդամները, այդ թվում՝ ԱԺ նախագահ Սիմոնյանը և Երևանի քաղաքապետ Ավինյանը, դատական հայցեր են ներկայացրել ԶԼՄ-ների դեմ՝ նրանց հեղինակությանը վնաս հասցնելու համար և պահանջել, որ դատարանը կալանք դնի ամբաստանյալ կողմի հաշիվների վրա՝ հայցի հայտարարած արժեքին համարժեք: Տեղական և միջազգային լրագրողական հանրության քննադատությունից հետո Ավինյանը դատարանին խնդրել է կալանքը հանել հաշվեհամարներից: Վարչապետ Փաշինյանը նույնիսկ կոչ արեց պաշտոնյաներին դատի տալ կոռուպցիայի «կեղծ» մեղադրանքներ հրապարակող լրատվամիջոցներին՝ որպես Transparency International-ի Կոռուպցիայի ընկալման ինդեքսում Հայաստանի անկումը կասեցնելու միջոց»,- նշվում է զեկույցում:

Զեկույցն ամբողջությամբ՝ այստեղ։

 



* Հարգելի ընթերցող, մեր տեքստերում վրիպակ գտնելու դեպքում, խնդրում ենք սեղմել «Ctrl+Enter» կոճակները, և բացվող պատուհանում նշել այդ մասին. այնուհետև հաստատել` սեղմելով «Ուղարկել» կոճակը

Դիտել նաև
Orphus համակարգ