Ինչո՞ւ է Հայաստանը հրաժարվում զորավարժություններից․ մեկնաբանում է ռազմական փորձագետը

Ինչպես հայտնի է՝Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) «Անխախտ եղբայրություն» զորավարժությունները, որոնք ի սկզբանե նախատեսվում էր անցկացնել Հայաստանում, կկայանան Ղրղզստանում, որի  մասին երեկ՝ փետրվարի 14-ինհայտարարեց ՀԱՊԿ միացյալ շտաբի պետ Անատոլի Սիդորովը:Ղրղզստանում անցկացնելու պատճառն այն է, որ Հայաստանը հրաժարվել է մեր երկրում անցկացնելուց։ Մինչ այս պահը, Հայստանը պաշտոնապես որևէ հայտարարություն չի արել՝  Ղրղզստանում անցկացվելիք զորավարժությանը մասնակցելու մասին։

Ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը, Yerevan.Today-ի հետ զրույցում, մեկնաբանելով իշխանության այս պահվածքը, վերահաստատեց պնդումը, ըստ որի՝  Նիկոլ  Փաշինյանը փորձում է աշխարհաքաղաքական բախում հրահրել Հայաստանի տարածքում՝ փորձելով  պահել  իր իշխանությունընույն աշխարհաքաղաքական խաղացողների միջոցով։

«2021 թվականի հունիսին Կարեն Բեքարյանը շատ հստակ ձևակեպեց, որ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է աշխարհաքաղաքական բախում հրահրել Հայաստանի տարածքում ՝ աշխարհաքաղաքական խաղացողների բախումով փորձել պահել  իշխանությունը․  ես նույն կարծիքի եմ , շատ ճիշտ էր կանխատեսել ու նկարագրել երևույթը։ Այո՛, Փաշինյանը հրահրում է աշխարահաքաղաքական բախում Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև, Արևմուտքի և Իրանի միջև, քաոս է ստեղծում՝ իր իշխանությունը հնարավորինս երկար պահելու համար։ Զուգահեռ կարելի է նաև ասել, որ Փաշինյանի ռեժիմը, ըստ էության,  հիմա զբաղված  էԹուրքիայի  և Ադրբեջանի շահերի սպասարկմամբ։ Ֆորմալ առումով, իհարկե, իրենք Հայաստանի իշխանություն են, իրենց կաբինետների դռներին գրված է՝  ՀՀ նախարար, ՀՀ վարչապետ և այլն, բայց իրենց բոլոր գործողությունները բխում են՝ Թուրքիայի, Ադրբեջանի ու երրորդ երկրների  շահերից, բայց ոչ երբեք՝ Հայաստանի  ու  հայ ազգի շահերից»,-ասաց մեր զրուցակիցը։

Մեր այն դիտարկմանը, որ իշխանության գալուց առաջ Նիկոլ Փաշինյանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու նախագիծ էր ներկայացնում և հնարավո՞ր է, որ, նա այդպես էլ իր դիրքորոշումը չի փոխել, Կարեն Վրթանեսյանն ասաց․ «Փաշինյանը, նախևառաջ, պոպուլիստ է։ Պոպուլիզմն իշխանությունը պահելու ռազմավարություն  է։ Ոչ թե գաղափարախոսություն է, այլ՝  իշխանությունը պահելու ռազմավարություն։ Փաշինյանը որ պահին  իր շահերից բխում է, առանց վարանելու  կարող է դառնալ գերռուսամետ,  այդ թվում՝  ի վնաս Հայաստանի շահերի։ Եթե իր իշխանությունը պահելու համար ռուսամետ լինելն ինչ -որ պահի շահավետ է,  առանց վարանելու դառնալու է Կրեմլի ամենամեծ բարեկամը։ Իսկ  հիմա նա տեսնում է, որ Ռուսաստանի գործերը, այսպես ասած,  վատ են, և Ուկրաինայաում ծանր է վիճակը,  Փաշինյանն իր խաղը կառուցում է այնպես, որ ՌԴ-ին խփելով բոնուսներ շահի իր համար։ Բայց, կրկնում եմ, եթե իրավճակը փոխվի, ինքը մի գիշերում դառնալու է աշխարհի ամենամեծ ռուսամետ գործիչը։

Պատկերավոր ասած՝  նրա գործողույթուները թելադրված են սեփական շահերով,  շատ հաճախ կարճաժամկետ շահերվ՝ ի վնաս Հայաստանի երկարաժամկետ շահերի։

Այն երկրները, որոնց ղեկավարներն իսկապես իրենց երկրների շահեն են պաշտպանում, այդ երկրների ղեկավարները չափազանց զգույշ են, կողմեր չեն զբաղեցնում այս կոնֆլիկտում,  փորձում են հավասարապես  չնյարդայնացնել ո՛չ Ռուսաստանին, ո՛չ Արևմուտիքին և այն»։

Հարցին, թե՝ 2018 թվականից ի վեր Հայաստանը  վերջին անգամ ե՞րբ է արել մասշտաբային  զորվարժություն կամ մասնակցել  որևէ  զորվարաժության, Վրթանեսյանն ասաց․ «Մինչև 2020  թվականը, թեպետ քիչ, թեպետ ավելի շատ զուտ ցուցադրական, պտիչկայի համար զորավարժություններ արել է։ Բայց 2020 թվականի պարտությունից հետո  Հայաստանում նորմալ զորավարժություն չի անցկացվել, նույնիսկ՝  փոքր մասշտաբի, այն դեպքում, երբ Թուրքիան ու  Ադրբեջանը օր ու գիշեր հակահայաստանյան, հակաարցախյան սցենարներով զորավարժություններ են  անցկացնում։

Սա, ըստ էության,Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքականության արտացոլումն է, ըստ որի, կրկնում եմ,  բխում է Ադրբեջանի և Թուրքիայի շահերից միայն։ Ըստ այդ քաղաքականության, Հայաստանն ընդհանրապես չպետք է ունենա որևէ պաշտպանվելու պոտենցիալ, դա հնարավորություն կտա ցանկացածհակահայկական, Հայաստանի համար նույնիսկ մահացու վտանգ ներկայացնող քայլեր ձեռնարկել՝ առաց ոևէ լուրջ դիմադրության՝ ասելով, թե բանակ չունենք։ Բայց բանակն ինչպե՞ս է ստեղծվում։ Բանակը ստեղծվում է բանակաշինական աշխատանքով, որի կարևորագույն կոմպոնենտները  զորավարժություններն են, ինչպես նաև դաշնակիցների հետ  աշխատանքը»։  

Հերմինե Զեյնալյան