Տարածաշրջանում ակտիվ զարգացումներ են․ Հայաստանի իշխանությունը ո՛չ որևէ բան անում է, ոչ էլ հնարավորություն ունի

Ակնհայտ է, որ վերջին շրջանում լրջագույն զարգացումներ են ծավալվում համաշխարհային մասշտաբով, տեղի են ունում վերադասավորումներ, անգամ առկա աշխարհակարգի փոփոխության կամ էական վերափոխման վերաբերյալ կան բավականին հիմնավոր դիտարկումներ: Այդ զարգացումների կիզակետում ռուս-ուկրաինական հակամարտությունն է, որը սակայն խորքային գործընթացների երևացող մասն է միայն:

Ամեն պարագայում, «ուկրաինական իրադարձությունները» այս կամ այն կերպ իրենց արձագանքները կամ անդրադարերն են ունենում նաև մեր տարածաշրջանում: Արևմուտք-Ռուսաստան կամ ԱՄՆ-Ռուսաստան դիմակայության պայմաններում, որտեղ արևմտյան կողմը նպատակ ունի «կտրել» ռուսական նավթագազային հնարավորությունները, եվրոպական տարբեր երկրներ հարկադրված են հրաժարվել ռուսական նավթից և գազից, դրանից բխող հետևություններով ու հետևանքներով: Բնականաբար, դրա հաջորդ քայլը հնարավոր այլընտրանքներ փնտրելն է նրանց համար: Իսկ նման այլընտրանքային ածխաջրածնային սնուցման հավանական աղբյուրներից մեկը կարող է լինել Ադրբեջանը:

Այնպես որ, ոչ միայն պատահական չէ, այլև միանգամայն օրինաչափ է, որ Ադրբեջանը ակտիվացել է և առաջարկում է իր գազանավթային ծառայությունները ծեր Եվրոպային: Ըստ որում, այդ կոնտեքստին միանգամայն համահունչ է և այն, որ ներկայում առավելապես Եվրոպան է ձգտում «առաջին պլանում» լինել, այսպես ասենք՝ «հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման (կամ հաստատման), Հայաստանին «խաղաղության պայմանագիր», իսկ իրականում՝ մահվան գազախցիկ կամ դագաղ պարտադրելու հարցում: Կարճ ասած, բրյուսելյան հանդիպումները և արհեստականորեն արագացված «կարգավորման» բանակցությունները պատահական չեն, այլ ուղղակիորեն բխում են արևմտաեվրոպական տարությունների շահերից՝ մերժած ռուսական նավթագազային հնարավորույթուններն արագորեն ադրբեջանական նավթագայային հնարավորություններով փոխարինելու, Ադրբեջանի հետ «բազար անելու» առումներով:

Դա, ամենից առաջ, նշանակում է, որ կտրուկ մեծանում է «խաղեր տալու» կամ մանևրելու Ադրբեջանի հնարավորությունը: Ի լրումն, Ադրբեջանն այդպիսով կարողանում է ստանալ նաև ռուսական ազդեցության գոտուց ավելի շատ հեռանալու հնարավորություն: Ըստ այդմ, օրինաչափ են նաև այս ժամանակապատվածում Ադրբեջանում գեներացվող հակառուսական տրամադրությունները:

Չպետք է մոռանալ և այն, որ Արցախի մնացորդների շուրջ և Հայաստանի արևելյան սահմանագծի առավել խնդրահարույց հատվածներում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ ուժերի գործունեության մանդատի ժամկետը 5 տարի է, որից մեկուսուկես տարին արդե՛ն անցել է: Այդ խորապատկերում էլ ավելի հասկանալի է սահմանազատման, սահմանագծման, Արցախի ոչնչացման ու հայերի բնաջնջման հարցերում դրսևորվող շտապողականությունը թե՛ Ադրբեջանի, թե՛ ադրբեջանաթուրքական շահերն արդեն անթաքույց սպասարկող փաշինյանական ռեժիմի կողմից: Նպատակներից մեկն էլ, բնականաբար, ռուսական ուժերը այստեղից դուրս մղելն է, քանզի եթե չկա Արցախ, չկա Արցախի խնդիր, ապա էլ ի՞նչ խաղաղապահ ուժեր կամ դրանց ներկայության անհրաժեշտություն:

Կարճ ասած, նաև նավթագազային լծակի վրա խաղալով, Ադրբեջանը ստեղծված իրավիճակում կարող է ստանալ բազմակողմանի երաշխիքներ, այդ թվում՝ Հայաստանի ու Արցախի ուղղությամբ ագրեսիաների:

Կցանկայնայինք նշել, որ նման իրավիճակում Հայաստանը պետք է լարի իր բոլոր դիվանագիտական ու ոչ միայն դիվանագիտական ռեսուրսները, կարողանա դրսևորել առավելագույն ճկունություն՝ մեր պետության ու ժողովրդի կենսական շահերը պաշտպանելու համար: Բայց, կներեք, դա ո՞ւմ ասենք: Նիկոլ Փաշինյանին ու նրա հակահայ ռեժիմի՞ին: Իրենք միայն մեկ հարցում են ճկուն՝ զանազան ստերով, ոստիկանական վայրագություններով, ռեպրեսիաներով ու բոլոր հնարավոր սրիկայություններով իրենց իշխանական աթոռները պահպանելու: Երբ հարցերը վերաբերում են Հայաստանի շահերին, Նիկոլ Փաշինյանն ու նրա խմբակը ոչ մի կերպ դերակատար չեն, թերևս միայն... հակահայ ու լրացուցիչ սպառնալիքներ ձևավորող թղթերի տակ ստորագրելիս:

«Ապագան» ուրվագծվում է ահասարսուռ պատկերներով, երբ տեսնում ես, որ Նիկոլ Փաշինյանն ու նրա նմաններն են ներկայացնում Հայաստանը:

Արմեն Հակոբյան