Ֆաշիստական ռեժիմին բնորոշ դրսևորումներ են նկատվում

Պաշտոնական այցով Գերմանիայում գտնվելու ընթացքում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Կոնրադ Ադենաուեր հիմնադրամի գրասենյակում ունեցած ելույթում չափազանց անհաջող համեմատություն արեց: Գերմանիայի իսկապես լեգենդար կանցլերի անունը կրող հիմնադրամի կենտրոնակայանում իր ելույթը Հայաստանի «հեղափոխական» վարչապետը կարևոր և խորհրդանշական իրադարձություն անվանեց, ինչից հետո ասաց. «Խորհրդանշական, քանի որ ինչպես և յոթ տասնամյակ առաջ Գերմանիան, այսօրվա Հայաստանը ժողովրդավարական վերափոխում է ապրում...»:

Յոթ տասնամյակ առաջ Գերմանիան մնացել էր հիտլերյան «Երրորդ Ռեյխի» ավերակների տակ: Փաշինյանի արտահայտության մեսսիջը պարզ է: Ուզում է ասել, թե՝ Հայաստանում մի 30 տարի ֆաշիստական ռեժիմ էր, և միայն հիմա Հայաստանը ժողովրդավարական վերափոխում է ապրում:

Արմատապես սխալ և անընդունելի այդ արտահայտությունը, իհարկե, չվրիպեց Նիկոլ Փաշինյանի քննադատների ուշադրությունից: Ու հակադարձ որակումների պակաս էլ չզգացվեց: Սակայն կարևորն այն է, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի արտահայտությունը լեզվի վրիպում չէր, մտքի սայթաքում չէր: Դա շատ որոշակի գաղափարական և քարոզչական գիծ է, որը հետևողականորեն իրագործվում է իշխանության եկած անձի և նրա թիմակիցների կողմից: Առանցքային ձևակերպումն այն է, թե Հայաստանում վերջին 20-30 տարիներին եղել է բացարձակ բռնատիրություն և անազատություն, և միայն հիմա՝ «թավշյա հեղափոխության» և անձնապես Նիկոլ Փաշինյանի շնորհիվ երկրում հաստատվել է ժողովրդավարություն, սկսվել են ժողովրդավարական վերափոխումներ, իրողություններ են փոխվել, բոլորը երջանիկ են, ուրախ, ազատ:

Սա իսկական առասպել է: Ու երբ շատ են սկսում հենվել առասպելների վրա, ուրեմն պարտակելու շատ բան կա: Չնայած, պետք է ընդունել, որ վերփոխումներ և փոխված իրողություններ իսկապես կան:

Փոխված իրողություններ

• «Նուբարաշեն» քրեակատարողական հիմնարկում, 44 օր հացադուլ անելուց հետո, 2019թ. հունվարի 26-ի առավոտյան մահացավ կալանավոր Մհեր Եղիազարյանը, ում դեմ ներկայացված մեղադրանքով գործը նախաքննության փուլում էր: Այս դեպքում բացարձակապես անկարեևոր է, թե ինչի մեջ էր մեղադրվում կալանավորված անձը: Դժվարությամբ, սակայն կարելի է շրջանցել նաև այն, որ կալանավորված անձնավորությունը «Հայնյուզ» լրատվական կայքի պատասխանատուն էր: Բայց կա մի իրողություն, փոխվա՛ծ իրողություն, որ ոչ մի դեպքում չի կարելի շրջանցել. Հայաստանում անազատության մեջ պահվող կալանավորը մահանում է հացադուլի հետևանքով: Սա հենց փոխված իրողություն է, որովհետև, որպես այդպիսին աննախադեպ է:
• Դեկտեմբերի 31-ին կամ Ամանորի գիշերը հրազենային վնասվածքից մահացել է պայմանագրային զինծառայող Էդգար Գրիգորյանը: Ավելի քան 1 ամիս Պաշտպանության նախարարությունն ու այլ պատկան մարմինները (ՀՀ ՔԿ), ընդհանրապես իշխանությունները որևէ տեղեկություն այդ մասին չեն հաղորդել: Ոչ մի բան: Միայն նրանից հետո, երբ դեպքի մասին հայտնի դարձավ, աղմուկ բարձրացավ և սկսեց ծավալվել կայքերում և «Ֆեյսբուքում», իշխանությունների ներկայացուցիչներն ինչ-որ բաներ փորձեցին ասել:
• Սոցցանցում գրառման համար օգտատեր է կանչվում ոստիկանություն, ցանցային լրատվամիջոցի պատասխանատու է կանչվում ԱԱԾ, հրապարակային գործունեության համար մեկ ուրիշ օգտատեր է հայտնվում իրավապահ և քննչական մարմինների հետևողական ուշադրության տակ: Այս փոխված իրողությունները կյանքի ուղեգիր են ստանում լրատվամիջոցի խմբագրության խուզարկման, համակարգիչների բռնագրավման, այլ լրատվամիջոցների դեմ նպատակային ու թիրախավորված սոցցանցային արշավանքների, իշխող ուժի՝ խորհրդարանի շենքում փակ կուսակցական ժողովի ֆոնի վրա:

Ցանկության դեպքում կարելի է այլ օրինակներ էլ բերել: Կարելի է հիշատակել խայտառակ գաղտնալսումների իրողությունը, երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ասուլիսի հնարավորության խափանումը՝ իշխանության ներկայացուցիչների անմիջական ներգրավմամբ ու մասնակցությամբ:

Սա՝ դեռ միայն ներքին քաղաքական, մեդիա և հասարակական անցուդարձի հետ կապված: Դեռ տնտեսական, ֆինանսա-բանկային, վարչական, դատաիրավական և այդ կարգի ուրիշ իրողություններ միտումնավոր շրջանցված են: Բայց դրանք ևս լրացնում են այն ընդհանուր պատկերացումը, թե ինչ է կատարվում իրականում:

Իսկ իրականում ֆաշիստական ռեժիմին բնորոշ դրսևորումներ նկատվում են հենց այս՝ ձևով ժողովրդական, իսկ ավելի ճիշտ՝ ամբոխվարական, բովանդակությամբ՝ անձնակենտրոն և միապետական կառավարության օրոք: Եթե այդքանն արդեն դրսևորվել է հազիվ մի քանի ամսվա ընթացքում, ապա նման իշխանության հետագա գործունեությունը խոստանում է երազների իրականացում:

Մղձավանջն էլ է երազի տեսակ:

Գալուստ Գրիգորյան