Ինչու էր նիկոլական իշխանությունը պնդում, թե Թուրքիան պատերազմին չի միջամտի

Այս չարաղետ նիկոլական իշխանության հետ կապված հիմնական մոլորություններից մեկն էլ այն է, թե նրանք, իբր, անիրազեկ են, բացարձակապես անտեղյակ, ամենակարևորը՝ անփորձ, ժողովրդական բառուբանով ասած՝ խամ են: Կհիշեք, իշխանության «թավշյա» զավթման առաջին ժամանակները նույնիսկ այդպիսի թութակաբանություն էր շրջանառվում, թե՝ «դե լա՜վ, հերիք է քննադատեք, մի՛ խանգարեք, թողեք, թող աշխատեն»:

Թե ինչ ավերների բերեց դրանց «աշխատանքը», տեսան շատերը: Իսկ ոմանք գուցե արդեն տեսնում են, թե դեռ ինչ՝ է՛լ ավելի սոսկալի հետևանքներ են ուրվագծվում՝ թուրք-ադրբեջանական ներխուժման ու Հայաստանի իսպառ վերացման, բնակչության չթուրքացած հատվածի զանգվածային կոտորածի տեսքով: Ամեն պարագայում, բավականին շատ են մարդիկ, որոնք կարծում են, թե նիկոլական իշխանության չարաղետությունը դրա ներկայացուցիչների չիմացությունից, անիրազեկությունից կամ, ինչպես ասվեց՝ խամությունից է: 

Այն, որ նիկոլական իշխանավորների մի զգալի մասը, դեռ իրեն՝ վարչԱՂԵՏԻՆ չհաշված, հիմնականում իմաստակներ են, այսպես ասած՝ «ծակ պրոֆեսորներ» ու չեն տիրապետում ոլորտներին, որոնք լծվել են իբրև թե ղակավարելու, ինչ խոսք, ակնհայտ է: Բայց, միաժամանակ, կան բազմաթիվ դրսևորումներ, որոնք պայմանավորված են ոչ թե չիմացությամբ կամ տարրական անտեղյակությամբ, այլ նպատակ ունեն կանխամտածված մոլորություն սերմանել հանրության, առնվազն իրենց ականջ դնող զանգվածի մեջ: Չասենք՝ կռապաշտողների մասին, որովհետև դրանք լրիվ ռադիոկառավարվող են. եթե Նիկոլն ասի՝ մածունը սև է, դրանք թութակի պես մի երկու ամիս կկրկնեն. «հա՛, սև է, իսկ ինչի՞, սպիտակ մածուն էլ է լինո՞ւմ...»:

Մոլորություն սերմանելու կոչված քաղաքական հայտարարությունները մանիպուլյացիոն տեխնոլոգիաների զինանոցում են և կարող են տարատեսակ նպատակներ հետապնդել, սկսած՝ շփոթ առաջացնելուց, վերջացրած՝ ուշադրություն շեղելով:

Եվ ահա, 2020-ին, սեպտեմբերի 27-ից, այսինքն՝ պատերազմն սկսվելուց կարելի է ասել՝ օրեր առաջ նիկոլական իշխանության կարկառուն ներկայացուցիչներից մեկը, այն ժամանակ «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար լիլիթ Մակունցը հայտարարեց, թե՝ պատերազմ սկսվելու դեպքում Թուրքիան չի միջամտի:

Մակունցի պնդումն այնքան ակնհայտ անհեթեթություն էր, որ դա կարող էր միայն միտումնավոր կամ կանխամտածված ծագում ունենալ, այլ ոչ թե, ենթադրենք, տարածաշրջանից ու ընթացիկ իրողություններից բացարձակ անտեղյակության հետևանք: Ասվածն ակնհայտ անհեթեթություն էր, քանի որ նախ՝ Թուրքիան, 19921-92-ից սկսած մշտապես ամեն կերպ փորձել է միջամտել և այս կամ այն կերպ ներգրավված է եղել Ադրբեջանի կողմից Արցախի հայության և Հայաստանի դեմ ռազմական ագրեսիայում, բ) Թուրքիան տասնամյակներ շարունակ (1993-ից սկսած) հենց Արցախի խնդրի հետ պայմանավորված տնտեսական շրջափակման քաղաքականություն է իրականացրել (սկզբունքորեն, դա պատերազմական բնույթի քայլ է), գ) Թուրքիան համակողմանիորեն ու ակտիվորեն ներգրավված է եղել ադրբեջանական զինուժի սպաների և հատուկ նշանակության ջոկատների պատրաստման, Ադրբեջանին զինելու գործում, դ) Թուրքիան, կոնկրետ անցյալ տարվա օգոստոս-սեպտեմբերին զինուժ և զինտեխնիկա է տեղաբաշխել ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ ադրբեջանական Նախիջևանի տարածքում, համատեղ զորավարժություններ էր անցկացնում հենց այդ օրերին, եթե ոմանք չեն մոռացել:

Այդքան ակնհայտությունների պայմաններում ինչո՞ւ էր Նիկոլի պաշտոնական ներկայացուցչուհի Մակունցը պնդում, թե՝ Թուրքիան պատերազմին, իբր, չի միջամտի:

Տարրական անտեղյակության պահն արդեն դիտարկեցինք: Անհեթեթության ծավալը հուշում է, դա կարող էր միայն միտումնավոր արվել:
Մյուս հնարավոր տարբերակն այն է, որ Մակունցն այդպիսով, իր մասով, այսպես ասած՝ հնազանդորեն կատարում էր իր սրտի վարչապետ Նիկոլի հանձնարարականը՝ հանրությանը հնարավորինս մոլորեցնելու, ապատեղեկատվական տեռորի ենթարկելու մասով: Չի կարելի բացառել նաև, որ նիկոլենք, իրենց խելքին՝ «դիվանագիտություն էին խաղում»՝ ինչ-ինչ մեսիջներ հղելով Թուրքիային, ինչպես, օրինակ, պատերազմի առաջին օրերին գրված այն խմբագրականում, որով Թուրքիան գրեթե հրավիրվում էր ուղիղ բանակցությունների:

Թե ինչ եղավ հիշյալ՝ «Թուրքիան չի մասնակցի (միջամտի)» հայտարարությունից հետո, հանրահայտ է: Ինչպես հայտնի է և այն, որ իր սրտի վարչապետ Նիկոլի հանձնարարականները կատարելու համար Մակունցը պարգևատրվեց ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպան դառնալու «քայլական» բոնուսով: Ի դեպ, ամենևին խնդալու չէ, բայց Թուրքիայի չմիջամտելու մասին խոսող նիկոլականները հետո կոկորդները պատառոտում էին, թե՝ «ո՜նց չպարտվեինք, ախր 3-4 պետության դեմ էինք կռվո՜ւմ, Թուրքիայի դեմ էինք կռվո՜ւմ...»: Հակասական, մեկը մյուսին բացառող սրանց հայտարարություններն, ի դեպ, տիպիկ նիկոլական պահվածք ու գործելակերպ են: Այդպես կարելի է ճղճղան թերթ տպել, բայց անհնար է պետություն կառավարել: Ասենք, գուցե կառավարելանման մի բան կստացվի, պարզապես պետություն այլևս չի լինի, ավելի ճիշտ՝ այլևս չկա:

Արմեն Հակոբյան