Պետական պարտք և հարկային տեռոր. Հրայր Կամենդատյան

24/02/2025 21:00

Տնտեսագետ Հրայր Կամենդատյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․

«Պետական  պարտք և հարկային տեռոր !

Օրեր առաջ Ֆբ օգտատերերը ՀՀ էկոնոմիկայի  նախարարի  անմիտ հրապարակման մեկնաբանություններում  տարակասուսանք են հայտնել, որովհետև ֆիկտիվ հանրապետականը մոռացել էր 6.4 մլրդ ԱՄՆ դոլարի հասնող ներքին պարտքի մասին:Դրանցից մեկին նախարարը որոշել է այսպես պատասխանել. «Ներքին պարտքն այն է, որ պետությունը պարտք է իր քաղաքացիներին։ Ոնց որ դուք պարտք լինեք ձեր ընտանիքի անդամին։ Նույն բանն է, որ մի գրպանից հանես, մյուս գրպանը դնես»:

Գրառման բովանդակությունն արդեն իսկ վկայում է, որ հանրությունը գործ ունի տափակ հումորիստ եվ ֆունկցիոնալ անգրագետի հետ, որը սակայն շռայլ վարձատրություն է կպցրել։

Բարեբախտաբար կա պաշտոնական վիճակագրություն, որը վկայում է, որ 2024 թվականի Դեկտեմբերի 31-ին պետական պարտքը 12 միլիարդ 842 միլիոն դոլար է կազմել: Ներքին պարտքը 6 միլիարդ 388 միլիոն դոլար է, արտաքինը՝ 6 միլիարդ 454 միլիոն:

Հայաստանը պարտք է վերցնում արտաքին ու ներքին աղբյուրներից։ Արտաքին աղբյուրներ են միջազգային կազմակերպությունները, ինչպես՝ Համաշխարհային բանկը, Արժույթի միջազգային հիմնադրամը, և պետությունները՝ Ռուսաստանը, Գերմանիան և այլն։ Թողարկվում են նաև արտարժութային պարտատոմսեր։

Ներքին աղբյուրները պետական պարտատոմսերն են, որոնց թողարկումից գոյացած գումարները պետությունն ուղղում է բյուջեի ծախսերին։

Ինչպես արտաքին աղբյուրներից միջոցներ ներգրավելիս, այնպես էլ ներսում պարտք վերցնելիս պետությունը հստակ պարտավորություններ է ստանձնում՝ ժամանակին մարումներ, տոկոսագումարների վճարներ… Ընդ որում, ներքինի դեպքում պայմանները շատ ավելի ծանր են: Ներքին պարտքի զգալի մասը ռեզիդենտների ձեռք բերած պետական գանձապետական պարտատոմսերն են, որոնց միջին տոկոսադրույքը դրսից վարկերի կամ փոխառությունների տոկոսից  բարձր է երեք անգամ:Ըստ պաշտոնական վիճակագրության՝ 2024-ի դեկտեմբերին դրսից վարկերի ու փոխառությունների միջին տոկոսը 3.5 է կազմել, պետական գանձապետական պարտատոմսեր ձեռք բերողներին, մինչդեռ, պետությունը շատ ավելին է վճարում՝ 10.6 տոկոս:

Կարևոր է նշել, որ 2024-ին կառավարության պարտքի մարման և սպասարկման համար պահանջվել է 805,2 միլիարդ դրամ (ավելի քան 2 միլիարդ դոլար): Այս գումարից 483 միլիարդ դրամը (ավելի քան 1,2 միլիարդ դոլար) ուղղվել է հիմնական պարտքի մարմանը, իսկ 322,2 միլիարդ դրամը (ավելի քան 827 միլիոն դոլար)՝ տոկոսային վճարումներին»։

Պետական պարտքը վերացական մի կատեգորիա չէ, այն հստակ ֆինանսական պարտավորությունների բեռ է, որը ի վերջո կարող է բերել ֆինանսական անվճարունակության։
Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքացի՝ նորածնից մինչև ամենատարեց, այսօրվա դրությամբ շուրջ 3800* ԱՄՆ դոլար պետական պարտք ունի։ Սա Հայաստանի ամբողջ պետական պարտքի յուրաքանչյուրիս մասնաբաժինն է։

Ճիշտ է՝ պետությունը փակում է այդ պարտքը, բայց՝ պետական բյուջեի հաշվին, որը գոյանում է քաղաքացիների հարկերից։ Եվ եթե բարենպաստ տարիներին հարկերը եվ բյուջետային մուտքերը հնարավորություն էին տալիս ինչ որ կերպ խուսանավել դեֆոլտից, ապա 2025  թվականին ըստ ԱՄՀ կանխատեսումների ՀՀ արտահանումը, ներմուծումը, ծառայությունների ոլորտը փլվելու է 40-50  տոկոսով եվ հետեւաբար անհնար է լինելու իրականացնել պարտքերի մարումը եվ տոկոսադրույքների սպասարկում։

Ուստի, ներկա իշխանությունը փորձելու է պարտքի սպասարկումը դնել տնտեսվարողների եվ ֆիզիկական անձանց ուսերին։ Այ դրանով են պայմանավորված գույքահարկի, շրջանառության հարկի տոկոսադրույքների աճը, ֆիզիկական անձանց հայտարարագրման անպատրաստ հիմարությունը, աղբի վճարների հաշվարկի փոփոխությունը և բազմաթիվ հարկային տեռորի գործիքների ներդնումը։Ի՞նչ պետք է անել: Կա մեկ լուծում՝ ՔՊ խմբակը և դրա ազգադավ պարագլուխը պետք է հեռանան»:

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ի հաղորդագրություն է տարածել, որում ասվում է. «Ձեզանից շատերը տարբեր սոցիալական հարթակներով նկատել են հայտարարություններ կեղծ վարորդական վկայականների վաճառքի մասին։ Ընդ որում, հանցագործները վստահեցնում են, որ այդ կեղծ վարորդական վկայականներն իրենց ամբողջական...

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան Ռուսաստանի անունից հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Մենք ողջունում ենք խաղաղության համաձայնագրի նախագծի տեքստի, Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև միջպետական հարաբերությունների հաստատումը...

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ի հաղորդագրություն է տարածել, որում ասվում է. «Ձեզանից շատերը տարբեր սոցիալական հարթակներով նկատել են հայտարարություններ կեղծ վարորդական վկայականների վաճառքի մասին։ Ընդ որում, հանցագործները վստահեցնում են, որ այդ կեղծ վարորդական վկայականներն իրենց ամբողջական...

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան Ռուսաստանի անունից հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Մենք ողջունում ենք խաղաղության համաձայնագրի նախագծի տեքստի, Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև միջպետական հարաբերությունների հաստատումը...

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը։ «Մենք ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտը և անհամբերությամբ սպասում ենք պայմանագրի ստորագրմանը և վավերացմանը: Սա նշանակալի քայլ է կարգավորման...

Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը․ Արման Թաթոյան

Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը․ Արման Թաթոյան

Մինչ ՔՊ ղեկավարը զբաղված է Ադրբեջանի դեմ ՀՀ-ի հայցերից հրաժարվելու հարցով, Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը․ «Մինչ ՔՊ ղեկավարը զբաղված է Ադրբեջանի դեմ...

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ի հաղորդագրություն է տարածել, որում ասվում է. «Ձեզանից շատերը տարբեր սոցիալական հարթակներով նկատել են հայտարարություններ կեղծ վարորդական վկայականների վաճառքի մասին։ Ընդ որում, հանցագործները վստահեցնում են, որ այդ կեղծ վարորդական վկայականներն իրենց ամբողջական...

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան Ռուսաստանի անունից հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Մենք ողջունում ենք խաղաղության համաձայնագրի նախագծի տեքստի, Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև միջպետական հարաբերությունների հաստատումը...

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը։ «Մենք ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտը և անհամբերությամբ սպասում ենք պայմանագրի ստորագրմանը և վավերացմանը: Սա նշանակալի քայլ է կարգավորման...

Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը․ Արման Թաթոյան

Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը․ Արման Թաթոյան

Մինչ ՔՊ ղեկավարը զբաղված է Ադրբեջանի դեմ ՀՀ-ի հայցերից հրաժարվելու հարցով, Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը․ «Մինչ ՔՊ ղեկավարը զբաղված է Ադրբեջանի դեմ...

ՆԳՆ-ն զգուշացնում է. դուք ևս կդառնաք հանցագործության մասնակից անձ

ՆԳՆ-ի հաղորդագրություն է տարածել, որում ասվում է. «Ձեզանից շատերը տարբեր սոցիալական հարթակներով նկատել են հայտարարություններ կեղծ վարորդական վկայականների վաճառքի մասին։ Ընդ որում, հանցագործները վստահեցնում են, որ այդ կեղծ վարորդական վկայականներն իրենց ամբողջական...

Զախարովան մեկնաբանել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին հայտարարությունները

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան Ռուսաստանի անունից հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Մենք ողջունում ենք խաղաղության համաձայնագրի նախագծի տեքստի, Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև միջպետական հարաբերությունների հաստատումը...

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը

ՆԱՏՕ-ն ողջունել է Երևանի ու Բաքվի միջև բանակցությունների ավարտը։ «Մենք ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտը և անհամբերությամբ սպասում ենք պայմանագրի ստորագրմանը և վավերացմանը: Սա նշանակալի քայլ է կարգավորման...

Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը․ Արման Թաթոյան

Մինչ ՔՊ ղեկավարը զբաղված է Ադրբեջանի դեմ ՀՀ-ի հայցերից հրաժարվելու հարցով, Ադրբեջանը հաշվարկել է, որ ՀՀ-ի «պատճառած» «վնասը» գերազանցում է 11 միլիարդ դոլարը։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը․ «Մինչ ՔՊ ղեկավարը զբաղված է Ադրբեջանի դեմ...

Իմ նկատմամբ տեղի է ունենում ակնհայտ և անհերքելի քաղաքական հետապնդում. Արթուր Չախոյան

Բլոգեր Արթուր Չախոյանի ֆեյսբուքյան գրառումը․ «Այսօր ներկայացա ոստիկանության բաժին՝ նոր շինծու քրեական վարույթի առնչությամբ ստացած ծանուցագրի հիման վրա, սակայն տվյալ դեպքի վերաբերյալ ոչինչ չեմ կարող հայտնել, քանի որ քննիչը արգելել է նույնիսկ հանրությանը հայտնել, թե ինչ...

Փաշինյանի կառավարման յուրաքանչյուր օրը վտանգում է Հայաստանի պետականությունը և ինքնիշխանությունը. ՀՀԿ

Հայաստանի հանրապետական կուսակցության Գործադիր մարմինը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պայմանագրի շուրջ այսպես կոչված բանակցությունների ավարտի, իսկ իրականում՝ օրվա կառավարիչների կողմից միակողմանի հակապետական զիջողականության...

Այն պահին, երբ ուժի մեջ կմտնի խաղաղության պայմանագիրը, կողմերը հետ կքաշեն հայցերը. Միրզոյան

«Սա, իսկապես, այն դեպքերից է, որ ոչ այնքան կառուցողական հայտարարություններով ուղղակի տորպեդահարում ենք բանակցային գործընթացը, խաղաղ կարգավորումը և հարաբերությունների հաստատումը»,- Ազգային ժողովում լրագրողների հետ ճեպազրույցում նշել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը՝...

Հայաստանի համարձակ զիջումները հնարավոր դարձրին վերջին քայլը. Բերբոք

Երկար բանակցություններից հետո Հայաստանի համարձակ զիջումները հնարավոր են դարձրել վերջին քայլն այն ճանապարհին, որով մենք ուղեկցել ենք Երևանին և Բաքվին. այս մասին X-ում գրել է Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքը: «Լուրն այն մասին, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը...

Կա լավ հնարավորություն, որ այս uարuափելի պшտերшզմը վերջապես կավարտվի. Թրամփ

Երեկ լավ և արդյունավետ բանակցություններ ունեցանք Պուտինի հետ, կա  լավ հնարավորություն, որ այս սարսափելի պատերազմը վերջապես կավարտվի: Այս մասին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է Truth Social-ում։ «Երեկ մենք շատ լավ և արդյունավետ բանակցություններ ունեցանք...