Ի՞նչ անել կազմակերպված սադրանքներից խուսափելու համար. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ Օրեր շարունակ ընդդիմության ներկայացուցիչները և համակիրները իրազեկման երթեր և տարբեր ակցիաներ են իրականացնում մայրաքաղաքում և մարզերում։ Այդ ակցիաները ցույց են տալիս, որ երկրում քաղաքացիների տրամադրությունների փոփոխությունը հսկայական է, և դժգոհության ալիքը գնալով մեծ թափ է հավաքում։ Եվ ահա, մայիսի 1-ին ընդդիմությունը հուժկու հանրահավաք է խոստացել, քանի որ այն մեկ հարթակում է համախմբելու գլխավոր ընդդիմադիր ուժերին ու նրանց համակիրներին։ Թե ինչ կլինի հետո, ոչ ոք չի կարող ասել, գործընթացներն իրոք անկանխատեսելի են։ Սակայն այն, ինչ կատարվում է այս օրերին, ցույց է տալիս, որ ընդդիմությունը պետք է չափազանց ուշադիր, զգոն և գգույշ լինի ու մասնավորաբար սադրանքներին չտրվի։

Խնդիրն այն է, որ Փաշինյանը, իր բնավորության համաձայն, փորձելու է սադրանքներ հրահրել կամ էլ ուժային մեթոդներով տեռոր սկսել։ Սադրանքների տեսանկյունից տեսանք, թե ինչպես են ոմանք, նույնիսկ՝ առանձին «հայտնիներ», հատուկ առաքվում անցկացվող ակցիաների տարածքներ՝ հենց միայն իրենց ներկայությամբ սադրանքներ հրահրելու, ապա հանդես գալիս զոհի կերպարում։ Վաղն էլ նրանց կարող են փոխարինել ուրիշները, որոնց գլխավոր դերակատարությունն ու կյանքի իմաստը անձնական ինչ-որ շահերից ելնելով իշխանություններին ծառայություններ մատուցելն է, ընդ որում՝ ամեն գնով, նույնիսկ ծեծվելու։ Պարզ է, որ իշխանությունները սադրանքների միջոցով փորձում են վարկաբեկել ու անվանարկել ընդդիմության սկսած շարժումը: Եվ այստեղ է, որ մեծ նշանակություն է ստանում կազմակերպվածությունը, որպեսզի հանրահավաքի մասնակիցները ոչ մի դեպքում սադրանքների չտրվեն, զսպվածություն դրսևորեն և ողջախոհությամբ առաջնորդվեն։

Սրա հետ մեկտեղ՝ պետք է հասկանալ, որ ցանկացած պարագայում ծեծն արդարացված չէ, ծեծով հարց չեն լուծում։ Այլ խնդիր է, որ խոսքի ազատության մասին աղմկողներն էլ պիտի հասկանան, որ խոսքի ազատությունը չպետք է շփոթել թրքասիրության և ադրբեջանասիրության հետ։ Թշնամասիրությունը խոսքի ազատությունը չէ։ Անգամ երկրներ կան, որտեղ թշնամասիրության «հեղինակները» կարող են պետության շահերի դեմ հանդես գալու համար պատասխանատվության ենթարկվել կամ հանրային պարսավանքի արժանանալ։ Եվ բնական է, որ եթե որևէ անձ մեր երկրի, պետականության դեմ է հանդես գալիս, արդարացնում թշնամու գործողություններն, ապա, ի վերջո, Հայաստանում կգտնվեն հայրենասեր մարդիկ, ովքեր կցանկանան «սամասուդ» անել նմաններին:

Այդուամենայնիվ, նորից ենք կրկնում, որքան էլ դժվար լինի, պետք է զսպվածություն դրսևորել ու բացառել ծեծի ցանկացած դրսևորում: Մյուս կողմից՝ ընդդիմությունը պետք է նաև պատրաստ լինի, որ Փաշինյանը կարող է իրավապահների միջոցով գնալ ուժի կիրառման ճանապարհով: Ի վերջո, ակնհայտ է, որ իշխանությունները նաև հենց նրա համար են փորձում սադրանքներ հրահրել, որ դրա միջոցով լեգիտիմացնեն ուժի կիրառումը։ Առանցքային իրադարձություններից, մասնավորապես ընտրություններից առաջ տեսել ենք, թե ինչպես է Փաշինյանը գործի դնում իրավապահներին, փորձում պատրվակներ գտնել ընդդիմադիրների վրա քրեական գործեր կարելու ու նրանց պայքարի ընթացքի վրա ազդելու համար, տեսել ենք, թե ինչպես են նրա կարգադրությամբ իրավապահները բռնի, անհամաչափ ուժ կիրառում ցուցարարների նկատմամբ, այդ թվում՝ կանանց։

Այստեղ նաև պետք է հաշվի առնել, որ փոքր խմբերով ակցիաների դեպքում ոստիկանները բավական ագրեսիվ են, փորձում են խոչընդոտել նրանց գործողությունները և բերման ենթարկել։ Բայց բավական է, որ ակցիաների մասնակիցների թիվն անցնի 500-ից, ոստիկանների պահվածքը փոխվում է, նրանք դառնում են զգուշավոր։ Մյուս կողմից էլ՝ պայքարի ապակենտրոն բնույթի արդյունքում ոստիկանությունը ստիպված է լինում ցրել իր ուժերը տարբեր ուղղություններով։ Այսինքն, օջախային դիմադրության բոլոր կետերում մարդկանց մեծ քանակություն ապահովելը և ուժերը համաչափ բաշխելը կարող է շոշափելի փոփոխություն արձանագրել իրավապահների գործողություններում։

Ի դեպ, անկարևոր չէ նշել, որ մենք ամեն օր տեղեկություններ ենք ստանում իրավապահների գործողությունների երկակիության առումով: Մասնավորաբար, ոստիկանական ուժերը հաճախ բավական կոշտ գործողությունների են դիմում՝ մարդկանց տապալում են գետնին, քարշ տալիս ոստիկանական մեքենաներ և այլն։ Սակայն մեզ տեղեկություններ են հասնում, որ իրավապահների շրջանում իրականում այդքան էլ վատ չեն տրամադրված բողոքի այս ակցիաների հանդեպ:

Ավելին, մեզ հետ զրույցում տարբեր ակտիվիստներ նշում են, որ արդեն ոստիկանական մեքենայի մեջ և բաժիններում, առանձին բացառություններով, տրամադրությունը հիմնականում լրիվ այլ է լինում, իրավապահ համակարգի շատ ներկայացուցիչներ առանձին զրույցներում համաձայն են լինում ընդդիմության քայլերի հետ, նաև ողջունում են նրանց գործողությունները։ Փաստորեն, մեծամասամբ իրավապահների «դրսի» պահվածքը Փաշինյանի համար շոու ապահովելու նպատակ ունի: Սա կարևոր արձանագրում է՝ հավաքների մասնակիցների՝ ոստիկանների հանդեպ վերաբերմունքի առումով:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում