Դատարանի՝ վարույթը կասեցնելու որոշումը ենթակա չէ բողոքարկման․գնահատական

ԱԺ աշխատակազմի ղեկավարի նախկին տեղակալ Արսեն Բաբայանը գրում է․

«Ինչպես խոստացել էի՝ առավել մանրամասն կանդրադառնամ այն հարցին, թե արդյոք առաջին ատյանի դատարանի՝ գործով վարույթը կասեցնելու մասին որոշումը ենթակա է բողոքարկման դատախազի կողմից, եթե այն կայացվել է դատարանի կողմից սեփական նախաձեռնությամբ՝ իր կողմից կիրառման ենթակա նորմի հակասահմանադրական լինելու հիմքով:

Ավելի պարզ՝ դատարանը ներքին համոզմունք ունի, որ այն հոդվածը, որը պետք է ինքը կիրառի՝ չի համապատասպանում Սահմանադրությանը:

Հիշեցնեմ, որ այս վերլուծության առիթ է հանդիսանում նախագահ Քոչարյանի քրեական գործի ընթացքը:

Ինչպես արդեն գիտենք առաջին ատյանի դատարանը իրավասու է սեփական նախաձեռնությամբ կասեցնել գործի վարույթը և դիմել սահմանադրական դատարան, եթե կարծում է, որ իր կողմից կիրառվելիք օրենքը հակասում է Սահմանադրությանը: Այսինքն, այստեղ գլխավորն է դատարանի սեփական կարծիքը կիրառվելիք իրավական նորմի վերաբերյալ և այն գլխավորապես կապված է դատարանի՝ իրավական նորմի սահմանադրական էության ընկալման հետ:

Այստեղից ակնհայտ է դառնում, որ վերադաս դատարանի կողմից վերաքննությունը (միջամտությունը) ուղիղ կապ ունի ստորադաս դատարանի սեփական կարծիքի ձևավորման հետ, իսկ վերադաս դատարանի կամ որևէ այլ մարմնի միջամտությունը դատարանի սեփական կարծիքի ձևավորմանը՝ անթույլատրելի է:

Այսպիսով, Սահմանադրության և քրեական դատավարության օրենսգրքի ամբողջական և փոխկապակցված վերլուծությը ցույց է տալիս, որ վերաքննիչ դատարանն իրավասու չէ փոփոխել առաջին ատյանի դատարանի դատավորի ներքին համոզմունքը իր կողմից կիրառվելիք իրավական նորմի սահմանադրական լինելու կամ չլինելու վերաբերյալ:

Ավելին, քրեական գործի վարույթը կասեցնելու որոշումը ենթակա է բողոքարկման միայն այն դեպքերում, երբ գործի վարույթը կասեցնելու մասին միջնորդությունը ներկայացրել է դատավարության մասնակիցը, որպիսի պարագայում վերաքննիչ դատարանը պետք է ստուգի որոշումն ընդունելիս ընթացակարգային, այսինքն ձևական պահանջների պահպանումը, որոնք անհրաժեշտ են անձի ներկայացրած միջնորդությունը քննելիս: Ինչ վերաբերում է դատարանի կողմից սեփական, սուբյեկտիվ վերաբերմունքին իր իսկ կողմից կիրառման ենթակա նորմի սահմանադրականության մասով, ապա, ինչպես արդեն նշեցի, այն չի կարող փոփոխվել վերաքննիչ դատարանի որոշմամբ:

Հավելեմ նաև, որ սահմանադրական դատարանի ՍԴՈ-1459 որոշման համաձայն՝ սահմանադրականության ստուգումը բոլոր դատարանների պարտականությունն է, այսինքն՝ դատարանը եթե գտնում է, որ առկա է սահամադրականության հարց, ապա պարտավոր է կասեցնել գործի վարույթը և դիմել սահմանադրական դատարան:

Վերոգրյալից հետևում է, որ դատարանի կողմից սեփական նախաձեռնությամբ նշված հիմքով գործի վարույթը կասեցնելու մասին որոշումը ենթակա չէ բողոքարկման»։